Uithuizen – De Kerstvloed van 1717 was de grootste natuurramp van Nederland in de afgelopen vierhonderd jaar. Nog altijd zijn er veel sporen van deze ramp zichtbaar in het Groninger landschap. In het boek ‘Kerstvloed 1717’ en een wandelgids wordt deze geschiedenis voor het eerst overzichtelijk op een rijtje gezet, aangevuld met veel actuele achtergrondinformatie en sprekende illustraties, met toepassing van augmented reality (VEEEW).
Vergeten watersnood
De Kerstvloed 1717 is merkwaardig genoeg een bijna vergeten watersnood. Auteur van het boek is Piet Nienhuis, van huis uit bioloog en emeritus hoogleraar milieuwetenschappen, die in een heldere schrijfstijl de achtergronden en de gevolgen van de Kerstvloed, voor bevolking, de dieren en het landschap op een rijtje zet. Meer dan 13.000 mensen verdronken, van wie ongeveer 2.300 alleen al in de Groninger Ommelanden en het Oldambt. Tienduizenden stuks vee stierven in het water en de materiële schade bij boerderijen en woningen, en in het landschap was onvoorstelbaar groot.
Voorouders
In het tweede deel van het boek neemt Nienhuis de lezer mee in zijn wandeling door de dorpen en door het landschap waarin de tijd soms lijkt te hebben stilgestaan, met kolken, dijkfragmenten, kerken en borgen.. De Groninger ‘roots’ van de auteur gaan terug tot 1700 (en wellicht ver daarvoor). Velen van zijn voorouders woonden en werkten in de Groninger kuststreek. Tijdens zijn pelgrimstocht vielen de Kerstvloed, het landschap na de vloed en het zoeken naar zijn voorouders samen. Juist de persoonlijke impressies brengen het verhaal nog dichterbij.
Achtergronden
Het boek belicht de daarop volgende versterking van de dijken en de wederopbouw van het Groninger platteland. Na de eerste helft van de achttiende eeuw bleven desastreuze stormvloeden uit, de welvaart nam toe. De geschiedenis van het landgebruik en van de huizen en de boerderijen, is na het midden van de achttiende eeuw als het ware opnieuw begonnen.
Historicus Albert Buursma vult het historische verhaal en de wandeling van Piet Nienhuis waardevol aan met overzichtelijke informatie over de oorzaken van de ramp, de bestuurlijke verhoudingen tussen Stad en Ommeland in die tijd, de klimaatontwikkeling in de loop der tijd, het water- en dijkbeheer van vroeger en nu, de herkenning van de sporen in het landschap; en wanneer spreken we van een ramp.
Wandelgids
Aan het boek is een wandelgids verbonden, van de Eems tot het Lauwersmeer, die overeenkomt met de TochtomdeNoord, waaraan dit jaar ruim 5000 mensen meedoen. De kaarten helpen de wandelaar op weg de juiste route te volgen.
De wandelgids volgt de sporen van de Kerstvloed, loopt door historische en sfeervolle dorpen, volgt oude en nieuwe paden, wijst op specifieke karaktertrekken in het Groninger landschap, leert iets over het nut van de dijken en het waterbeheer, laat de natuur opsnuiven en de rust ervaren, laat kennis maken met grote en kleinere Groninger cultuurschatten, zoals borgen, musea, kerken, orgels, molens, gebouwen en leuke plekjes.
De wandelgids wordt in samenwerking met de partners jaarlijks actueel gehouden.
VEEEW
De toepassing van augmented reality (VEEEW) in boek en wandelgids zorgt voor een extra beleving voor lezer en wandelaar. Dit gebeurt in samenwerking met de waterschappen Noorderzijlvest en Hunze en Aa’s, de TochtomdeNoord en de partners rond Expeditie Kerstvloed 1717 onder regie van Verhalen van Groningen.
Door met de VEEEW-app illustraties te scannen, herkenbaar aan het logo van VEEEW, krijgt de betekenis van het waterbeheer en het belang van dijkbewaking een extra dimensie. Foto’s en illustraties van een borg, museum, restaurant of landschap krijgen een belangrijke meerwaarde, door video’s, animaties en beelden te laten zien. En het is leuk onderweg getipt te worden waar een kopje koffie kan worden gedronken.
Verkrijgbaar: www.profiel.nl en de boekhandel
Boek (gebonden, 192 pagina’s); wandelgids (geniet, 32 pagina’s); € 27,-
ISBN boek 978 90 5294 080 9
ISBN wandelgids 978 90 5294 088 5