Groningen – Mensen in het aardbevingsgebied in Groningen voelen zich onveiliger en schatten de kans om slachtoffer te worden van een aardbeving hoger in. Ook is hun gezondheid minder goed. Onder de 90.000 personen met aardbevingsschade is het aantal ongezonde mensen tussen de 2.500 tot 6.800 personen hoger dan normaal. Gezondheid en veiligheidsgevoel zijn gerelateerd. In een nieuw rapport van Gronings Perspectief adviseren de onderzoekers om schade te voorkomen, veiligheid te verbeteren en persoonlijke problemen vroegtijdig te signaleren. Ook het verstevigen van de leefomgeving en van de sociale cohesie kan bewoners tegen de nadelige gevolgen van gaswinning beschermen.
In april brachten onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) een eerste tussenrapport uit over het onderzoek “Gronings Perspectief”. Hierin stonden opvallende resultaten op het gebied van gezondheid, ervaren veiligheid en toekomstperspectief van Groningers. De onderzoekers presenteren vandaag het eerste wetenschappelijke rapport dat hier dieper op in gaat.
In het gebied met aardbevingsschade voelen inwoners zich veel minder veilig en nemen zij een hoger risico waar. In het gebied waar 0-20% van de woningen schade heeft (290.000 inwoners) daalt de ervaren veiligheid scherp: hoe meer schade hoe onveiliger het gevoel. In het gebied waar 20% van de woningen of meer schade heeft (135.000 inwoners) is het veiligheidsgevoel sterk aangetast.
In het gebied met schade zijn iets meer gezondheidsklachten. Ook zijn meer mensen daar psychisch ongezond en gaat een hoger percentage regelmatig naar de huisarts. Met name mensen met meervoudige schade hebben hier last van: bij deze groep is ook de ervaren algehele gezondheid slechter. Van de ongeveer 90.000 bewoners die schade hebben, is het aantal mensen dat tekenen van slechte gezondheid vertoont rond de 5% hoger dan ‘normaal’. Het gaat om 2500 tot 6800 mensen. De ervaren onveiligheid lijkt sterk verbonden met ongezondheid. Emoties die samenhangen met onveiligheid en ongezondheid zijn ervaren verlies van controle over het leven, boosheid en zorgen over de toekomst. Ondanks de genoemde problemen is de woontevredenheid in Groningen hoog. Opmerkelijk is dat de tevredenheid binnen het gaswinningsgebied even hoog is als daarbuiten.
Respondenten geven aan dat hun woonomgeving nog verder zou verbeteren als er meer voorzieningen zouden zijn, meer verbondenheid en hogere participatie. In Noordoost Groningen werd het verminderen van de gaswinning vaak genoemd als een belangrijk verbeterpunt.
De onderzoekers vertalen de resultaten in een aantal aanbevelingen voor lokale instanties
(Veiligheidsregio, GGD en NCG), overheden (lokaal en landelijk) en voor bewoners zelf. De belangrijkste zijn:
- Voorkom schade – dit komt veiligheidsbeleving en gezondheid ten goede
- Stimuleer preventieve maatregelen op het gebied van veiligheid (bv. kennis over hoe te handelen bij een grote beving)
- Zorg voor goede signaleringssystemen en ondersteunende netwerken voor mensen met een kwetsbare gezondheid.
- Onderhoud en versterk de kenmerken van de leefomgeving die als waardevol gezien worden, of ze nu wel uit bakstenen bestaan of niet (bv. veel groen)
- Stimuleer sociale cohesie van buurten en dorpen.
De Rijksuniversiteit is volledig onafhankelijk in de uitvoering en de rapportage van het onderzoek Gronings Perspectief. Alle rapporten zijn openbaar en worden via de website www.groningsperspectief.nl gedeeld met bewoners en geïnteresseerden. Het onderzoek loopt tot eind 2017. Na iedere meting volgt een korte samenvatting met belangrijkste resultaten. Ook verschijnen er gedetailleerde wetenschappelijke rapporten.