Loppersum – ‘Rondje om de kerk’ noemen makers Karlijn Benthem en Anne Jan Toonstra hun luisterverhalen. De podcastserie, gemaakt voor festival Terug naar het begin (24-26 mei), licht de verhalen uit van verschillende dorpen op het Groningse platteland en hun bewoners. Centraal staan de middeleeuwse kerken in het letterlijke middelpunt van de dorpen. De persoonlijke, eerlijke verhalen van de mensen die in de schaduw van de kerktorens wonen gaan veel verder dan het verhaal van aardbevingen en krimp. Karlijn: “Het is noodzakelijk om stemmen uit dit gebied te laten horen op dit moment, omdat er vooral óver hen gesproken wordt.”
Cabaretier en presentator Anne Jan Toonstra rijdt regelmatig door de provincie Groningen op zijn racefiets. Zijn buurvrouw, theatermaker Karlijn Benthem, ziet hem wekelijks langskomen als hij vanuit hun drukke stadse straat vertrekt naar de rustige, kleine dorpen. Voor festival Terug naar het begin, dat zich afspeelt in de eeuwenoude kerken van gemeentes Appingedam, Delfzijl en Loppersum, besluiten de buren een keer samen op te trekken. In plaats van door de dorpen heen te rijden, stappen ze af en gaan in gesprek met de mensen die er wonen.
De omgeving komt tot leven
In elke aflevering stellen ze één plaats, één generatie en één persoon centraal. Tijdens een rondje om de kerk met een dorpeling wordt door toeval bepaald wat en hoeveel zij te weten komen. In de beschutting van de kerk lopen zo een persoonlijke geschiedenis en een dorpsverhaal door elkaar heen en wordt de omgeving voor de luisteraar tot leven gebracht.
Anne Jan, zelf ook opgegroeid in een Gronings dorp: “Het is een prachtig gebied, maar ik vind zelf dat een klein dorp ook wel benauwend of beperkend kan voelen. Het is zoals wanneer je fietst door een uitgestrekt landschap: als alles in bloei staat en je wind mee hebt beleef je het heel anders dan wanneer het koud en kaal is. Wanneer staat het dorp voor de mensen in bloei, en wanneer haten ze het?”
Een festival als ontdekkingstocht
Tijdens festival Terug naar het begin zijn die luisteraars de festivalbezoekers. Zij rijden per fiets of met de auto over de kronkelende weggetjes door het typische wierdenlandschap van Noordoost-Groningen. Op die wierden, eeuwenoude verhogingen in het landschap, zijn de oude kerken gebouwd waarin verrassende optredens plaatsvinden. De bezoekers gaan op ontdekkingstocht en komen voorstellingen tegen die ze anders misschien nooit bezocht hadden: verstilde indiepop, rauwe hiphop, meesterlijk klassiek en confronterend theater wisselen elkaar af met namen als The Visual, de Koorbazen, het Dudok Quartet Amsterdam en theatermaker Sien Vanmaele.
Het festival is verbonden met de streek: zo werden vier talentvolle jonge kunstenaars bijvoorbeeld geïnspireerd door de kerken en hun omgeving om zinnenprikkelende installaties in de Romaanse kerkgebouwen te maken. De podcastserie sluit hierbij aan in een verdiepende laag die als het ware een soort soundtrack is voor een bezoek aan de dorpen.
De podcastserie ‘Rondje om de kerk’ heeft afleveringen over Godlinze, Leermens, Holwierde, Garrelsweer en Appingedam. De afleveringen zijn te beluisteren op www.terugnaarhetbegin.nl en kunnen worden gedownload op iTunes en Spotify.
Programma & tickets: www.terugnaarhetbegin.nl