Delfzijl – AkzoNobel en het KNMI werken samen aan de ontwikkeling van een ondergronds meetnetwerk om een nauwkeuriger beeld te krijgen van mogelijke microtrillingen ter hoogte van zoutcavernes. Deze cavernes bevinden zich in de dikke steenzoutformaties op een diepte van 1.000 tot 1.500 meter in de ondergrond en zijn gemaakt ten behoeve van zoutwinning of opslag van gassen en vloeistoffen.
In november 2017 werd een microtrilling waargenomen in de ondergrondse steenzoutformatie bij Heiligerlee. Dit zijn trillingen, die met de bestaande meetapparatuur nauwelijks waarneembaar en niet te verklaren zijn. Site director Johan Visser van AkzoNobel in Delfzijl: “In het verleden konden dit soort microtrillingen niet worden waargenomen, maar er zijn in de afgelopen jaren bovengronds veel redelijk gevoelige meters geïnstalleerd in de omgeving. Door ondergronds een meetnetwerk aan te leggen, die aanvullend gespecialiseerd is in het meten, lokaliseren en verklaren van microtrillingen, krijgen we beter zicht op ontwikkelingen in en rond de cavernes. Dat zorgt voor duidelijkheid en nauwkeurigheid en helpt ons bij het adequaat kunnen duiden en beantwoorden van vragen rondom mijnbouwactiviteiten. Dat is een rol die wij actief willen spelen.”
Een microtrilling kan op verschillende manieren worden veroorzaakt. Bijvoorbeeld doordat de steenzoutformatie in de ondergrond wordt opgestuwd door omliggende grondlagen. Op die manier is de zoutlaag onder Groningen – die zo groot is als de Mont Blanc – ook ontstaan. De beweging van het zout gaat nog steeds door. Dit zogenoemde ‘kruipen’ van het zout kan worden waargenomen met micro-seismiek.
Daarnaast zijn de wanden van cavernes na het maken ervan nog enigszins grillig van vorm. Er steken soms ‘neuzen’ uit in de caverne. De wand van de caverne wordt in de loop van de jaren steeds gladder doordat een neus vanwege zijn eigen gewicht afbreekt en onderin de caverne terecht komt. “Een recent uitgevoerde meting laat dat fenomeen bij één van de cavernes van Heiligerlee zien. We weten niet of er een verband is met de door het KNMI waargenomen trilling. We kunnen dus ook niet vaststellen of dit de oorzaak van de trilling was of de neus als gevolg van de trilling is afgebroken. Met het nieuwe meetnet krijgen we hier beter zicht op.” Het afbrokkelen van de neuzen heeft geen gevolgen aan de oppervlakte. De trillingen zijn dermate zwak dat ze niet kunnen leiden tot schade.