Staatssecretaris Karremans kondigt stevige keuzes in ggz aan

Nederland – De geestelijke gezondheidszorg (ggz) in Nederland barst uit zijn voegen. Nog nooit deden we als land zoveel een beroep op de ggz en gaven we als maatschappij zoveel uit aan de ggz (5,5 miljard in 2024, in 2019 was dat nog minder dan 4 miljard). Ondanks dat er ook nog nooit zoveel mensen hebben gewerkt in de geestelijke gezondheidszorg, zijn de wachttijden veel te lang. Juist voor de mensen die geestelijke gezondheidszorg het hardst nodig hebben. Mensen met een persoonlijkheidsstoornis, eetstoornis, of trauma moeten gemiddeld genomen circa 25 weken wachten. Staatssecretaris Vincent Karremans (Jeugd, Preventie en Sport) presenteert daarom het eerste deel van zijn ‘actieprogramma mentale gezondheid en ggz’, waarbij hij ingrijpende keuzes in de ggz aankondigt om het tij te keren. 

Staatssecretaris Karremans: “Op dit moment wordt er simpelweg veel te snel psychologische hulp voor lichte mentale problematiek aangeboden, waar eigenlijk een andere oplossing beter is. Hierdoor moeten mensen met zware en complexe psychische problematiek te lang wachten op hulp.” Vaak ligt de oplossing van lichte mentale problematiek buiten de ggz, bijvoorbeeld met goede schuldhulpverlening. Daarom wil Karremans dat mensen met lichte mentale problematiek niet onnodig in de ggz belanden als dat niet nodig is, maar geholpen worden met een oplossing die hen merkbaar helpt.

Laagdrempelige steunpunten en data uitwisseling
Eerder is in het Integraal Zorgakkoord afgesproken om te komen tot laagdrempelige steunpunten overal in het land. Op dit moment zijn er al 278 in Nederland. Deze steunpunten dragen bij aan het herstel van mensen die door problemen met hun mentale gezondheid hun rollen verliezen in de maatschappij. Bijkomend effect is dat hiermee de ggz ontlast wordt en wachttijden omlaag gaan. Karremans wil ook betere data uitwisseling in de ggz, zodat verzekeraars beter in staat zijn om patiënten die ergens op een wachtlijst staan actief te koppelen aan een zorgaanbieder die snel plek beschikbaar heeft. Daarvoor verkent hij welke wetgeving nodig is.

Betere behandelduur
De staatssecretaris wil ook samen met aanbieders en patiëntenorganisaties kijken naar de beste behandelduur. “Soms behandelen we in de ggz heel lang door, zonder dat het voor de patiënt nog enige betekenisvolle verbetering oplevert. Dan moeten we op een gegeven moment zeggen: deze oplossing werkt niet, we gaan het anders aanpakken.”

Voor een klein deel van de mensen is de beschikbaarheid van specifiek ggz-aanbod van cruciaal belang. Als deze zorg wegvalt, heeft dit onmiddellijke gevolgen voor die mensen die deze zorg nodig hebben. Voor dit deel van de ggz, namelijk de acute ggz, wil de Karremans de komende tijd met partijen een extra stap zetten om de marktwerking te beperken zodat de beschikbaarheid van deze zorg beter gegarandeerd is.

Mentale gezondheid
We weten al langer dat de mentale gezondheid in Nederland onder druk staat. Van de jongeren kampt 30% met mentale klachten, terwijl dat 5 jaar geleden 20% was. Karremans kondigt aan dat hij voor de zomer in het tweede deel van het ‘actieprogramma mentale gezondheid en ggz’ met maatregelen komt om de mentale gezondheid van (met name) jongeren te verbeteren. Eerder kondigde de staatssecretaris al aan dat hij werkt aan eenduidige richtlijnen/adviezen voor (mentaal) gezond scherm- en social mediagebruik. Deze worden ook voor de zomer verwacht.