Nederland – De verantwoordelijkheid om jongeren op het rechte pad te houden ligt in de eerste plaats bij de ouders. De opvoeding is cruciaal bij het voorkomen van strafbaar gedrag van kinderen. Minister Dekker (Rechtsbescherming) heeft de mogelijkheden verkend om ouders die op dit punt tekortschieten, meer aan te spreken op hun verantwoordelijkheid: betere opvoedingsondersteuning voor ouders die meewerken en dwangmaatregelen voor ouders die zich afzijdig houden. Dat schrijft de minister aan de Tweede Kamer op basis van de verkenning ‘Jeugdcriminaliteit en opvoeding’, die voortvloeit uit het actieplan Wapens en Jongeren om de stijging van het aantal steekincidenten aan te pakken.
Minister Dekker: “Minderjarige kinderen die worden opgepakt met messen op zak of die ’s avonds laat op straat de boel kort en klein slaan. Je vraagt je soms af waar de ouders zijn. We bieden hulp bij de opvoeding. Maar het is ook nodig ouders nadrukkelijker te wijzen op de verantwoordelijkheid voor hun kinderen.” Dat laatste kan bijvoorbeeld door ouders aan te spreken op de financiële gevolgen van strafbaar gedrag van hun kind.
Meer ondersteuning
Vrijwillige opvoedondersteuning biedt mogelijkheden om te voorkomen dat op een later moment zwaardere maatregelen ingezet moeten worden, zo blijkt ook uit de Britse aanpak met een zogenoemd parenting contract. Dit is een vrijwillige overeenkomst tussen de ouders en de hulpverlening. In deze overeenkomst verklaren de ouders in te stemmen met bepaalde voorwaarden die gedurende een bepaalde periode van kracht zijn, zoals het deelnemen aan coaching of een cursus opvoedondersteuning.
Meer dwang
Een andere mogelijke maatregel, is het verruimen van de aansprakelijkheid van ouders voor schade die hun kinderen veroorzaken. Nu zijn ouders aansprakelijk voor schade veroorzaakt door hun kinderen tot en met 15 jaar. Voor schade door kinderen van 16 en 17 jaar zijn alleen de kinderen zelf aansprakelijk. De mogelijkheid om schade te verhalen op ouders van deze oudere kinderen biedt een extra stok achter de deur om ouders hun verantwoordelijkheid te laten nemen.
Het vergroten van de financiële consequenties voor de ouders kan ook via de zogenoemde last onder dwangsom. De last onder dwangsom wordt inmiddels toegepast in een aantal gemeenten die daarmee willen voorkomen dat een kind voor de tweede keer met een wapen de straat op gaat. Uitbreiding naar andere gemeenten ligt voor de hand.
Om medewerking van opvoeders te krijgen, kan ook de zogenoemde parenting order zoals ze die in Engeland kennen worden overwogen. Na de voorwaardelijke veroordeling van een kind kan de rechter in zijn beslissing ook ouders verplichten mee te werken aan bepaalde voorwaarden, zoals hulp accepteren bij de opvoeding.
Een volgend kabinet zal de knoop moeten doorhakken over de invoering en precieze invulling van de maatregelen. Minister Dekker gaat in de tussentijd door met het uitwerken van de plannen.