Nederland – Er komen geen nieuwe opsporingsvergunningen voor gaswinning op land. Ook moeten omwonenden beter betrokken worden op plekken waar nog mijnbouw mogelijk is. Dat zijn onderdelen van hoe het kabinet in de toekomst met mijnbouw om wil gaan.
Staatssecretaris Vijlbrief (Mijnbouw): “Iedereen maakt gebruik van energie en grondstoffen uit onze bodem en dat zal zo blijven. Wel verandert er veel de komende jaren. We gaan over op duurzame energie. De komende decennia zal het gebruik van aardwarmte en groene waterstof toenemen, en gas en olie afnemen. Daarnaast moet er eerder en beter met omwonenden gesproken worden over wat er waar mogelijk is. Daarover wil ik in gesprek met de Kamer.”
Gas en olie op land
Omdat gas een brandstof is op weg naar duurzamere alternatieven, worden nieuwe vergunningen voor gaswinning op land nog afgegeven. Maar alleen voor gasvelden waar al opsporingsvergunningen voor afgegeven zijn. Olie is daarentegen niet noodzakelijk voor de leveringszekerheid van energie aan huishoudens. Daarom wordt er geen nieuwe oliewinning op land toegestaan.
Betrekken omwonenden
In het verleden waren mijnbouwbedrijven regionaal bekend bij omwonenden, tegenwoordig zijn het internationaal opererende bedrijven waarmee omwonenden minder binding hebben. Mijnbouwbedrijven moeten weer meer verbinding krijgen met de regio. Daarom kunnen nieuwe mijnbouwactiviteiten alleen uitgevoerd worden nadat voorafgaand aan de start van het project afspraken zijn gemaakt door het mijnbouwbedrijf met de omgeving over de realisatie, de exploitatie en het opruimen na het beëindigen van het project.
Ook wordt er gekeken of de lusten en lasten beter verdeeld kunnen worden. Bijvoorbeeld door opbrengsten deels terug te laten vloeien naar de regio of door huizen van omwonenden te verwarmen met geothermie. Daarnaast moeten er onder landelijke regie regionale plannen komen waarin staat in welke gebieden welke activiteiten wel, niet of onder voorwaarden mogen plaatsvinden. Deze plannen worden in overleg met omwonenden, maatschappelijke organisaties, regionale en lokale bestuurders en mijnbouwbedrijven opgesteld.
Waddengebied
Voor het Waddengebied geldt dat er geen nieuwe vergunningen worden afgegeven, zowel voor gas- als voor zoutwinning. De huidige gasplannen hebben een doorlooptijd tot eind 2035. Daarna worden deze niet meer verlengd. De lopende vergunningsprocedure voor Ternaard wordt, zoals in het coalitieakkoord staat afgerond. Deze vergunningsaanvraag loopt tot en met 2037. Als het Rijk de vergunning toekent, betekent dat dat er in het geval in Ternaard tot 2037 gas mag worden gewonnen.
In 2050 klimaatneutraal
Voor vergunningen van fossiele brandstoffen wordt er naar de looptijd gekeken. Omdat Nederland in 2050 klimaatneutraal wil zijn, en in 2040 80% minder CO2 wil uitstoten, worden vergunningen die een doorlooptijd na 2050 hebben daarop afgestemd en wil het kabinet langer lopende vergunningen inkorten.
Gas op zee
Voor gas op de Noordzee worden wel vergunningen afgegeven om nieuwe gasvelden te zoeken. Dat is om minder afhankelijk te zijn van landen als Rusland, en omdat gas gewonnen in Nederland een lagere broeikasuitstoot heeft dan gas dat uit andere landen vervoerd moet worden. Om die reden wordt de winning daar bovendien versneld, zoals in juli vorig jaar bekend gemaakt. Dat wordt bijvoorbeeld gedaan door procedures te versnellen. Voorop blijft staan dat gaswinning veilig en verantwoord moet plaatsvinden voor mens, natuur en milieu.
Waterstof en aardwarmte
In de huidige wet zijn duurzame mijnbouwactiviteiten zoals de opslag van waterstof nog niet goed geregeld. Daar wordt de wet op aangepast. Zo is het voorstel dat het verplicht wordt om als je zoutcavernes zo kunt maken dat er waterstof in kan, dat te doen. En wordt gekeken of ook eventuele schade-afhandeling ontstaan door aardwarmte of energieopslag onder de Commissie Mijnbouwschade kan vallen.
Schadeafhandeling
Een goede schadeafhandeling is een voorwaarde om mijnbouwactiviteiten te laten plaatsvinden. Sinds twee jaar beoordeelt de Commissie Mijnbouwschade schade als gevolg van gaswinning uit kleine velden en sinds 2021 schade als gevolg van zoutwinning. Een bewoner of bedrijf hoeft niet zelf aan te tonen dat de schade is veroorzaakt door de gaswinning, maar de Commissie onderzoekt dit en geeft een oordeel.
