Nederland – Er bestaan momenteel grote verschillen in de kwaliteit van opvang die gastouders aanbieden. Om dit tegen te gaan wil minister Van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) extra kwaliteitseisen in de wet vastleggen. Zoals een verplichting voor het opstellen van een pedagogisch werkplan voor iedere gastouder, permanent blijven werken aan de ontwikkeling en een achterwacht voor alle gastouders. Om gastouders te helpen bij het voldoen aan de nieuwe maatregelen wordt de maximum uurprijs voor gastouderopvang in 2025 met 21 eurocent verhoogd. Dit schrijft minister Van Gennip vandaag in een brief aan de Tweede Kamer.
Gastouderopvang is een belangrijke vorm van kinderopvang. Het is kleinschalig en biedt vaak meer flexibiliteit aan ouders. Daardoor sluit gastouderopvang soms beter aan bij de behoeften van ouders en kinderen, dan centrumopvang. Uit de Landelijke Kwaliteitsmonitor Kinderopvang blijkt dat een grote groep gastouders hoogwaardige opvang biedt, tegelijkertijd is er bij 1 op de 5 gastouders sprake van lage, of zeer lage, pedagogische kwaliteit. Dat betekent dat kinderen in beperkte mate worden gestimuleerd in hun ontwikkeling. Een gemiste kans, daarom komen er aanvullende kwaliteitseisen om de verschillen tussen gastouders te verkleinen.
Minister Van Gennip: “Ouders moeten erop kunnen vertrouwen dat hun kind in goede handen is bij de opvang. Nederland kent gelukkig een zeer hoge kwaliteit van kinderopvang. Toch zie ik ruimte om de onderlinge kwaliteit binnen de gastouderopvang meer gelijk te trekken. Om daaraan bij te dragen neem ik nu verschillende maatregelen. Ik begrijp goed dat dit voor sommige gastouderbureaus en gastouders een flinke ommezwaai betekent, maar uiteindelijk zorgt dit voor betere kwaliteit van de opvang voor kinderen.”
Maatregelen om kwaliteit gastouders te waarborgen
Minister Van Gennip neemt verschillende maatregelen om de begeleiding van gastouders door gastouderbureaus te verbeteren, de professionaliteit van gastouders zelf te verhogen en om het toezicht te versterken. Zo wordt pedagogische coaching een verplicht onderdeel van de begeleiding van gastouders door gastouderbureaus. Gastouderbureaus moeten daarvoor beschikken over pedagogische expertise op HBO werk- en denkniveau. Ook wordt het aantal bemiddelingsrelaties dat een gastouder mag hebben gelimiteerd op maximaal twee gastouderbureaus.
Het opvangen van kinderen is een vak. Daarom hebben gastouders bepaalde vaardigheden nodig om hun vak goed uit te kunnen oefenen. Om dit te waarborgen wordt het volgen van een pedagogische module in de opleiding verplicht voordat iemand gastouder kan worden. Ook moeten gastouders zich blijven ontwikkelen. Dat betekent dat gastouders continu aandacht besteden aan educatie (bijscholing of cursussen). Daarnaast wordt het verplicht om in een pedagogisch werkplan vast te leggen hoe de gastouder het pedagogische beleid van het gastouderbureau toepast in de praktijk. Tot slot wordt het voor alle gastouders verplicht om een achterwacht te regelen die, in het geval van calamiteiten, binnen 15 minuten ter plaatse kan zijn.
Voor het versterken van het toezicht geldt sinds 2022 dat jaarlijks minimaal 50% van de voorzieningen voor gastouders worden geïnspecteerd. Iedere gastouder zal minimaal eens in de drie jaar geïnspecteerd worden. Zo behouden gemeenten en GGD’en ruimte om risicogericht toezicht uit te voeren.
Maximum uurprijs omhoog
De hierboven genoemde maatregelen zorgen ervoor dat de verschillen in de kwaliteit die gastouders aanbieden verkleind wordt. Een deel van de van de gastouderbureaus en gastouders voldoet al aan deze maatregelen. Voor anderen zal dit een extra inspanning vergen. Daarom overweegt minister Van Gennip een overgangstermijn voor gastouderbureaus en gastouders om hen zo goed mogelijk te ondersteunen. Daarnaast wordt de maximum uurprijs voor gastouderopvang per 2025 met 21 eurocent verhoogd.
Aanpassing van de Wet kinderopvang nodig
Voor een aantal maatregelen moet de Wet kinderopvang worden aangepast. De internetconsultatie daarvoor gaat volgende week online. Iedereen die dat wil kan via die weg zijn of haar mening delen. Minister Van Gennip streeft ernaar om begin 2024 een wetsvoorstel aan de Tweede Kamer aan te kunnen bieden en de wijzigingen per 2025 in te laten gaan.
