Groningen – 2022 is het jaar waarin de krapte op de Nederlandse arbeidsmarkt een recordhoogte bereikte. Ook in de arbeidsmarktregio Groningen is hier sprake van. Dat blijkt uit de jaarlijkse publicatie Regio in Beeld. Daarnaast hebben alle beroepsgroepen te maken met een tekort aan personeel en steeg het aantal openstaande vacatures. Aan de andere kant daalde het aantal WW-uitkeringen. Steeds meer werkgevers hebben moeite met het vinden en behouden van personeel. Het tekort aan personeel wordt ook steeds meer gevoeld in Groningen en in een aantal sectoren zal deze krapte structureel zijn. Dit vraagt een andere aanpak op de arbeidsmarkt.
Rayonmanager van UWV, Marie-Louise Harsta hierover: “Het is nu de tijd waarin wij als UWV en gemeenten, samen met onze publieke en private partners, de krachten moeten bundelen en ons vakmanschap moeten laten zien om de kwetsbare werkzoekenden zo te helpen ontwikkelen dat zij nu ook een plek op de arbeidsmarkt kunnen verkrijgen. We hebben iedereen die wil werken hard nodig de komende jaren!”
Tekorten in beeld
De arbeidsmarktregio Groningen gold medio 2022 als krap. Dit betekent dat er veel meer vacatures zijn dan mensen die deze vacatures kunnen vervullen. In totaal stonden er aan het eind van het tweede kwartaal 14.700 vacatures open. Tegenover een groeiend aantal openstaande vacatures staan steeds minder werkzoekenden. In het tweede kwartaal van 2022 was de spanning op de arbeidsmarkt zo hoog opgelopen dat er voor het eerst landelijk meer vacatures waren dan werklozen. Aan het eind van het tweede kwartaal van 2022 stonden landelijk tegenover elke 100 werklozen inmiddels 143 openstaande vacatures. Hoewel de werkloosheid sinds mei iets oploopt, blijven er naar verhouding veel vacatures open staan.
Ontwikkeling vacatures
Het aantal openstaande vacatures is in de arbeidsmarktregio Groningen sinds begin 2021 verdubbeld; van 7.300 naar 14.700. Van de vacatures die medio 2022 openstonden in Groningen waren de meeste voor economische, administratieve en technische beroepen. Het is voor werkgevers erg lastig om de vacatures te vervullen doordat er steeds minder werklozen zijn die de vacatures kunnen vervullen. Voor werkzoekenden betekent de krappe arbeidsmarkt dat zij veel keuze hebben uit kansrijke beroepen. Moeilijk vervulbare vacatures zijn inmiddels in vrijwel alle beroepsgroepen en in alle sectoren te vinden.
Ontwikkeling WW
Doordat er veel werk beschikbaar is, nam het aantal WW-uitkeringen in Groningen ook af. In het afgelopen jaar daalde het aantal WW-uitkeringen in Groningen met 20%. In september kwam er echter een einde aan de daling en nam de WW licht toe tot 6.600 uitkeringen. De verwachting is dat het aantal WW-uitkeringen de komende maanden verder zal toenemen.
Structurele tekorten
In een aantal sectoren, zoals de techniek, zorg en ICT is er al langer sprake van krapte. In de afgelopen jaren nam de krapte ook in andere sectoren toe. Deze toename werd door de coronacrisis tijdelijk gedempt, maar tegelijkertijd stapten veel mensen over naar ander werk en keerden sindsdien niet allemaal terug. Daarnaast werken veel mensen in deeltijd en is het aantal studenten dat een opleiding tot een krapteberoep afrondt niet voldoende om de krapte op te lossen. Ook de ambities van de overheid op het gebied van de klimaatdoelen en de woningbouw stuwen de krapte verder omhoog. Meer structurele oorzaken van de krapte zijn de vergrijzing en de kwalitatieve mismatch op de arbeidsmarkt.
De komende jaren zullen veel oudere werknemers met pensioen gaan. Het aandeel werkenden boven de 50 jaar is nog nooit zo hoog geweest en wanneer zij stoppen moeten de ontstane vacatures ingevuld gaan worden door jongeren en andere werkenden. Er is echter veel minder aanbod van jongere werknemers die het gat kunnen opvullen wat tot structurele krapte gaat leiden. Een andere structurele oorzaak van de krapte is de kwalitatieve mismatch op de arbeidsmarkt. Ondanks de krapte zijn er ook nog mensen die moeilijk aan het werk komen omdat hun ervaring, opleiding of arbeidsfitheid niet aansluit bij wat werkgevers vragen.
Andere aanpak arbeidsmarkt
Door vergrijzing, ontgroening, een toenemend aantal banen, minder werkzoekenden en een kwalitatieve mismatch staat de arbeidsmarkt onder spanning en zal de krapte in een aantal sectoren zoals de zorg, techniek, ICT en bouw structureel zijn. Dit vraagt om een andere aanpak van de arbeidsmarkt. UWV wil samen met partners (gemeenten, vakbonden, onderwijs en werkgevers) er voor iedereen zijn en een nog actievere rol spelen op de arbeidsmarkt. Door om- en bijscholing kunnen veel werkzoekenden, met of zonder uitkering, worden toegeleid naar beroepen met structurele tekorten. Hierdoor ontstaat ook mobiliteit op de arbeidsmarkt, waardoor banen vrijkomen voor mensen die maar moeizaam een plek op de arbeidsmarkt weten te verwerven. Dit alles willen wij doen samen met onze partners zoals de gemeenten, sociaal ontwikkelbedrijven, scholen, werkgevers en vakbonden in een nieuwe vorm van Regionale Werkcentra waar iedereen binnen kan lopen die (nieuw) werk zoekt en werkgevers die personeel zoeken. Zij worden altijd geholpen zonder dat dat afhankelijk is van het wel of niet hebben van een uitkering.
