Nederland – Europese fabrikanten en leveranciers belemmeren ondernemers zoals winkels om hun inkopen over de grens te doen. Deze zogenoemde territoriale leveringsbeperkingen (TLB’s) leiden in Nederland bovendien tot een hogere consumentenprijs, een lagere winstmarge voor ondernemers en een beperkter productaanbod. Dat blijkt uit een onafhankelijk onderzoek in opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) dat door minister Micky Adriaansens naar de Tweede Kamer is gestuurd.
Mogelijke oplossingen hiervoor zijn een EU-verbod op deze inkoopbeperkingen, eventueel eerst voorafgegaan door een wettelijk verbod in de Benelux-landen. Het gaat dan bijvoorbeeld om het invoeren van een variant van de huidige EU Geoblocking Verordening. Daarin kan dan een verbod komen op het ‘discrimineren naar vestigingsplaats’ in het handelsverkeer tussen bedrijven.
De huidige EU-taaleisen voor ‘fysieke’ etiketten kunnen er ook voor zorgen dat goedkopere identieke buitenlandse producten met een buitenlands etiket niet in Nederland verkocht kunnen worden. Daarom is het ondersteunend aan een eventueel TLB-verbod ook een optie om te kijken naar de haalbaarheid van digitale etiketten op producten die in de eigen taal van een consument te raadplegen zijn. Aankopen vinden immers steeds meer online plaats. Nadeel hiervan is dat nog niet iedereen digitaal vaardig genoeg is of een smartphone heeft.
Minister Micky Adriaansens (Economische Zaken en Klimaat): “Het onderzoek bevestigt onze vermoedens dat inkoopbeperkingen een breder probleem vormen met negatieve gevolgen voor zowel ondernemers als consumenten. Dat wringt, zeker in tijden van hoge prijzen. Ik heb het onderwerp samen met mijn Belgische en Luxemburgse collegaministers dit najaar op de Europese agenda gezet. En ook uit landen zoals Oostenrijk en Tsjechië komen signalen over deze problematiek.”
De minister vervolgt: “Het is nu zaak om de onderzoeksresultaten te bestuderen en opties voor een aanpak te gaan uitwerken. De mogelijke oplossingen zoals een verbod op ‘het discrimineren naar vestigingsplaats’ in het handelsverkeer tussen bedrijven, moeten echter wel toepasbaar en juridisch handhaafbaar zijn in alle EU-landen. Van papier naar de praktijk is in dit geval zeker niet eenvoudig, maar we zijn gemotiveerd om deze handschoen met andere landen op te pakken en zo de EU interne markt te versterken.”
Inkoopbeperkingen komen breed voor
Volgens detailhandelaren in het Ecorys-onderzoek, dat in opdracht van het ministerie van EZK is uitgevoerd, komen inkoopbeperkingen voor tot wel 1 op de 25 door hen ingekochte goederen (2-4%). Voor deze groep producten kan dit leiden tot een inkoopprijs die gemiddeld 10% hoger ligt. TLB’s zijn breed te vinden bij doe-het-zelfzaken, supermarkten en online platforms, zo stellen hun professionele inkopers. Onder andere de twee grootste Nederlandse supermarktketens, die samen een ruime meerderheid van het marktaandeel hebben, geven aan concreet te maken te hebben met inkoopbeperkingen.
Vervolgstappen
Het onderzoek en de Kamerbrief zijn hieronder te lezen. De minister van EZK gaat naast vervolgstappen in Europa en de Benelux ook in Nederland met andere ministeries, organisaties en ondernemers oplossingen uitwerken.
