Nederland – Een meerderheid van de gemeenten en ondernemers heeft gekozen voor een ruime openstelling van winkels op zondag. Eventuele contractuele verplichtingen of boetebedingen die hiertoe dwingen, spelen zeer beperkt een rol. Ook werknemers ervaren doorgaans vooral de positieve gevolgen. Dat blijkt uit de evaluatie van de Winkeltijdenwet die minister Kamp van Economische Zaken aan de Tweede Kamer heeft gezonden.
Minister Kamp: ‘Een grote meerderheid van de winkeliers wil graag op zondag open zijn. Dat is goed voor onze economie en wordt positief ontvangen door hun klanten en werknemers. Uit de evaluatie blijkt ook dat gemeenten op lokaal niveau een goede afweging kunnen maken van zowel de economische belangen als de waarde van de zondagsrust. De wijzigingen in de Winkeltijdenwet zijn dus effectief.’
Een meerderheid van 79% van de winkeliers wil graag op zondag open zijn. Voor ondernemers zijn de belangrijkste redenen: de wens van de klant, de mogelijkheid tot extra omzet en het gegeven dat concurrenten ook open zijn. Alleen supermarkten maken volop gebruik van de mogelijkheid om ook op feest- en herdenkingsdagen klanten te verwelkomen. Slechts 4% van alle winkeliers heeft aangegeven op zondag open te zijn vanwege contractuele verplichtingen.
De evaluatie laat ook zien dat werknemers zich niet onder druk gezet voelen om op zondagen te werken. Negen van de tien werknemers geven aan een extra toeslag te ontvangen. Voor met name jongeren is dit een reden om juist op zondag te willen werken. Werknemers die dit liever niet willen, geven vooral sociale redenen daarvoor op.
Het lokaal laten bepalen van winkeltijden door gemeenten is succesvol. Via een algemene of individuele ontheffing zijn er mogelijkheden tot zondagsopenstelling. Gemeenten kijken in hun afweging vrijwel altijd naar zowel de plaatselijke economische belangen als de waarde die lokaal aan de zondagsrust wordt gegeven.
Per 1 juli 2013 is de gewijzigde Winkeltijdenwet in werking getreden. Hierin zijn geen voorwaarden meer verbonden aan de mogelijkheid om vrijstelling of ontheffing te verlenen. Gemeenten mogen dus zelf bepalen of en hoe vrijstelling of ontheffing wordt verleend van het verbod om winkels op zon- en feestdagen open te stellen. Dit geldt ook voor werkdagen tussen 22.00 uur en 06.00 uur.
De externe evaluatie is uitgevoerd door onderzoeksbureau BMC. Naast studies en interviews is er een brede enquête onder winkelmedewerkers, ondernemers en gemeenten gehouden over de veranderingen.
