Groningen – Westerkwartier is de wc-vriendelijkste gemeente van Groningen, gevolgd door Oldambt en Het Hogeland, terwijl Veendam onderaan de lijst staat; ook Eemsdelta scoort met een 3,2 niet best en komt daarmee landelijk op plek 180 en provinciaal op de een-na-laatste plaats, terwijl de provincie als geheel zesde staat in Nederland, zo blijkt uit onderzoek van het MDL Fonds onder 342 gemeenten op Wereld Toilet Dag. Op deze dag lanceert MDL Fonds ook de WC Wijzer, een slimme app waarmee iedereen snel een geschikte wc buitenshuis kan vinden. “Dit kan het isolement van veel mensen doorbreken en voorziet in een grote behoefte”, aldus MDL Fonds-directeur Mariël Croon.
Nieuwe WC Wijzer helpt iedereen een toilet te vinden
De MDL Fonds WC Wijzer brengt meer dan 8.000 openbare en opengestelde wc’s in alle Nederlandse gemeenten in kaart. De app biedt routebeschrijvingen naar de dichtstbijzijnde wc’s, handige zoekfilters en zorgvuldig gecontroleerde informatie over bijvoorbeeld openingstijden en toegankelijkheid. Behalve openbare wc’s bevat de WC Wijzer ook opengestelde wc’s bij winkels, horeca en overheidsgebouwen.
Nederlandse gemeenten schieten ernstig tekort in het aanbod van openbare wc’s. Bijna één op de vier mensen blijft regelmatig thuis, uit angst dat ze buitenshuis niet op tijd een wc kunnen vinden (bron: AnalitiQs/Highberg, 2025).
Mariël Croon: “Het tekort aan wc’s in de openbare omgeving is niet alleen ongemakkelijk. Het beperkt de bewegingsvrijheid, kan sociale uitsluiting veroorzaken en vergroot gezondheidsrisico’s. Iedereen moet met een gerust hart de deur uit kunnen, zonder zich zorgen te hoeven maken over waar een wc is. Onze WC Wijzer voorziet in die behoefte. Of je nu wel of geen MDL-patiënt bent.”
Ook gemeenten hebben baat bij toiletvriendelijkheid
Goede toiletvoorzieningen brengen veel voordelen met zich mee voor gemeenten: ze bevorderen inclusiviteit en sociale toegankelijkheid. Ze verhogen de gastvrijheid voor toeristen en bezoekers en verminderen wildplassen en wildpoepen. Bovendien zorgen ze voor meer omzet bij lokale ondernemers en dragen ze bij aan een hogere levenskwaliteit en minder sociaal isolement.
Ranglijst van wc-vriendelijkheid
MDL Fonds publiceert daarom al jaren een ranglijst om aandacht te vragen voor het wc-probleem. Dit jaar is de lijst vernieuwd. Kwaliteit en toegankelijkheid van toiletten krijgen extra gewicht en zijn er nieuwe gegevens zoals het aantal wc’s per km² en extra locaties in bibliotheken en musea opgenomen. Ook gemeentelijk beleid, zoals structurele inzet voor meer opengestelde wc’s, telt mee. Op basis van deze criteria voeren Amersfoort (UT), Hattem (GL) en Terschelling (FR) de landelijke lijst aan; Baarle-Nassau, Rozendaal en Voerendaal staan onderaan. Bij de provincies is Friesland de beste en staat Flevoland onderaan.
Top en flop 5 gemeenten in Groningen
Hieronder de vijf gemeenten met de hoogste en laagste scores op wc-vriendelijkheid in de provincie Groningen. Deze ranglijst is gebaseerd op de criteria kwaliteit en beschikbaarheid van openbare en opengestelde toiletten. Ook beleid telt mee. Kwaliteit gaat over toegankelijkheid en voorzieningen zoals verschoontafels en Eurosleutel; beschikbaarheid meet het aantal wc’s per oppervlakte per inwoner en beleid omvat gemeentelijke inzet voor openstelling.
Toelichting op de tabel
- Landelijk gezien vallen de cijfers tegen. Ook de best scorende gemeente in de provincie Groningen haalt landelijk niet eens de top 50.
- De gemeenteraad van Oldambt heeft de laatste tijd aandacht voor het toilettekort en geeft aan zich zorgen te maken om haar plek op de ranglijst.
- Gemeente Het Hogeland heeft veel toiletten per inwoner die van een redelijke kwaliteit zijn, maar er is geen beleid en de toiletdichtheid is laag.
- Groningen deed in 2024 onderzoek naar de stand van zaken rond toiletten, maar dit heeft nog niet tot een concrete verbetering van de situatie geleid. Groningen heeft wel het hoogste percentage openbare toiletten van de provincie.
- Aan de onderkant valt Veendam negatief op omdat het slechts zes opengestelde toiletten telt, maar wordt enigszins ‘gered’ doordat de helft daarvan rolstoeltoegankelijk is, wat meer punten oplevert. De Flop-3 Pekela, Midden-Groningen en Veendam heeft ook geen enkel openbaar toilet.
Samen werken aan een wc-vriendelijk Nederland
MDL Fonds werkt graag samen met gemeenten en andere partijen om nog meer wc’s vindbaar te maken. “De WC Wijzer is meer dan een wegwijzer; het is een gezamenlijke missie om Nederland eindelijk wc-vriendelijk te maken. We kijken hierbij naar het buitenland, zoals Frankrijk en Duitsland, waar dit veel beter geregeld is. Samen met gemeenten, maar ook bedrijven én gebruikers willen we hetzelfde niveau in Nederland bereiken”, aldus Mariël Croon. “Meld je bij ons aan via www.mdlfonds.nl/wcwijzer.”
