Nederland – Ruim veertig procent van de ondervraagde appartementseigenaren heeft te maken met een conflict binnen hun Vereniging van Eigenaars (VvE). De impact van deze conflicten is groot; het gaat ten koste van het woonplezier van de bewoners, de verduurzaming en het functioneren van de VvE. Dat blijkt uit onderzoek van Vereniging Eigen Huis. De vereniging roept daarom de regering op om een laagdrempelige en landelijke methode te faciliteren waarmee geschillen binnen VvE’s snel worden verholpen. ‘Langslepende conflicten en een gang naar de rechter levert blijvende schade op binnen een VvE. Dat moet je hoe dan ook zien te voorkomen,’ aldus Cindy Kremer, directeur Vereniging Eigen Huis.
Een stabiele en goed functionerende VvE is van groot belang voor het woongenot van de bewoners. Wanneer zaken niet goed lopen binnen een VvE, is dat al snel voedingsbodem voor onenigheid of erger. Als het conflict escaleert, kan een VvE professionele bemiddeling inschakelen of de zaak voor de rechter brengen. Alleen al in 2023 werden 125 rechtszaken gevoerd over: de kosten van het onderhoud, wijzigingen in het appartementsrecht, achterstallige betalingen, overlast en het besluitproces binnen de VvE. Allemaal kostbare procedures die vaak jarenlang voortslepen. ‘En dit is pas het topje van de ijsberg. Wij zouden graag zien dat de overheid VvE’s stimuleert om eerst met elkaar tot een oplossing te komen. Lukt dat niet, dan kan een landelijk netwerk aan wijkrechters uitkomst bieden. Met wijkrechters heb je geen dure advocaten nodig, zij kunnen snel uitspraak doen zonder ingewikkelde langdurige procedures,’ legt Kremer uit.
Sociale verbondenheid ontbreekt
Binnen VvE’s zijn diverse factoren van invloed die een geschil kunnen veroorzaken of verharden. Zo zijn VvE-leden vaak niet goed op de hoogte van hun rechten en plichten. Vooral startende kopers weten onvoldoende hoe ze hun invloed kunnen laten gelden en ervaren een afstand tot de VvE. Ook voelen bewoners zich steeds vaker niet verbonden met elkaar en ontstaat er onbegrip voor elkaars situatie. Dan kan het vertrouwen in en de houding van het bestuur het verschil maken tussen onenigheid de kop indrukken of verder laten escaleren. ‘Als een geschil oploopt, zie je vaak dat het bestuur opstapt. Vervolgens wordt het lastig om nog gemotiveerde bestuurders te vinden. Terwijl een goed bestuur belangrijk is om als VvE gezond te blijven,’ zegt Kremer.
Zoveel VvE’s, zoveel conflicten
Ruzies ontstaan tussen appartementseigenaren onderling of tussen de bewoner(s) en het bestuur. Soms gaat het over impactvolle besluiten zoals de verduurzaming van de VvE. Maar ook over overlast van een bewoner, zoals het meenemen van fietsen in de lift of het plaatsen van een kastje in de algemene hal. Hoe groot of klein het conflict ook is, het werkt ontwrichtend voor de VvE omdat zoiets vaak snel uit de hand loopt en uiteindelijk de hele VvE er last van heeft. Kremer: ‘Denk aan bewoners die medestanders verzamelen om tot een meerderheid te komen. Of hun standpunten laten onderbouwen in een juridische brief waardoor anderen zich geïntimideerd voelen. Daarom is het des te belangrijk dat deze geschillen worden voorkomen en ze niet verder escaleren.’
Ruzies verstoren het dagelijks leven
Hoe meer een geschil oploopt en verhard binnen een VvE, des te groter is de impact op het dagelijks leven van alle bewoners. Kremer: ‘Je wordt dagelijks met de ruzie geconfronteerd omdat je er middenin woont. Met name in kleine VvE’s zijn de onderlinge verhoudingen gauw verstoord. Sommige leden voelen zich onveilig. Je komt al snel in een onhoudbare situatie terecht.’ Uit onderzoek blijkt dat VvE’s eerst zelf op zoek willen naar een toegankelijke en kosteloze oplossing. ‘Voor de regio Noord-Holland is vanuit de rechtbank een online platform in het leven geroepen dat betrouwbare informatie biedt en tips geeft om er zelf uit te komen. Zoiets zou voor iedere VvE beschikbaar moeten zijn,’ aldus Kremer. Vereniging Eigen Huis deed op diverse manieren onderzoek naar de toedracht en de gevolgen van conflicten binnen VvE’s. De conclusies zijn gebaseerd op een steekproef onder haar leden, een onderzoek naar zaken die bij de rechter komen en een kwalitatief onderzoek onder appartementseigenaren en VvE-bestuurders die een conflict hebben meegemaakt. Voor meer informatie zie: eigenhuis.nl/gedoe.
