Appingedam – Het beroemde papiercorso van Appingedam, dat al meer dan 125 jaar het hart vormt van Damsterdag, dreigt in te krimpen. Gebrek aan bouwlocaties en vrijwilligers zet de traditie onder druk. Organisatoren en deelnemers vrezen dat het karakteristieke evenement in de nabije toekomst zijn unieke aantrekkingskracht verliest als er geen oplossingen komen.
Al sinds 1898 is het papiercorso het stralende middelpunt van Damsterdag. Wat begon als een kinderoptocht ter ere van de kroning van koningin Wilhelmina, groeide uit tot een jaarlijkse publiekstrekker. In de loop der jaren leverde strokartonfabriek De Eendracht gratis papier, waardoor de praalwagens uitgroeiden tot indrukwekkende kunstwerken. Inmiddels kent Appingedam ruim 125 edities, en is het corso een belangrijk cultureel anker in de Eemsdelta.
Uniek in Nederland
Op zaterdag 13 september trekt het papiercorso weer door de stad. Overdag volgt de stoet een route van 3,3 kilometer, terwijl de wagens ’s avonds feeëriek verlicht zijn tijdens een tocht van 2,6 kilometer. Dit jaar is het thema ‘80 jaar vrijheid’, waarmee de bevrijding van 1945 wordt herdacht. Muziekkorpsen, doedelzakspelers en historische legervoertuigen zorgen voor extra sfeer. Op zondag staan de wagens opgesteld op het kerkplein, zodat bezoekers ze van dichtbij kunnen bewonderen.
Voorzitter Liesbeth van Diedenhoven van Stichting Damsterdag benadrukt hoe bijzonder het corso is. ‘Geen enkele stad in Nederland heeft dit: metershoge papierwagens, gemaakt door bewoners zelf. Het is een traditie die Appingedam bindt en trots geeft. Zonder die grote wagens mis je echt het spektakel.’
Panden verdwijnen, schuren sluiten
Toch zijn er flinke uitdagingen. De bouwgroepen die de praalwagens maken, kunnen steeds moeilijker geschikte locaties vinden. Veel boeren in de regio zijn gestopt met hun bedrijf of hebben hun loodsen nodig voor eigen machines en oogst. Tegelijk zijn verschillende panden langdurig onbruikbaar door aardbevingsversterkingen, die soms meer dan een jaar duren. Daardoor verdwijnt in hoog tempo de bouw- en stallingsruimte.
‘Het wordt ieder jaar lastiger,’ zegt Van Diedenhoven. ‘Er is simpelweg steeds minder plek om te bouwen en te stallen. Dat bedreigt de ziel van het corso.’
Minder vrijwilligers
Daarnaast speelt een tweede probleem: het vinden van voldoende vrijwilligers. De bouw van een papierwagen kost honderden uren. Teams zijn maandenlang bezig met lassen, timmeren en beplakken. ‘Vroeger hielp het halve dorp mee, maar tegenwoordig hebben mensen minder tijd of kiezen ze andere hobby’s,’ merkt Van Diedenhoven op.
Jong geleerd
Bij Kindcentrum Opwierde wordt net als ieder jaar hard gewerkt aan een bijzondere kar waar heel wat uren handwerk in gestopt is. Sinds oktober is een team van leerlingen, ouders en twee vaste bouwers daar bezig aan een wagen van ruim tweeënhalve meter hoog. ‘Vanaf juni plakken we bloemen, testen we lampjes en werken details af,’ vertelt bouwcoördinator Jeanine van Halsema. ‘Het is echt iets van ons allemaal. Kinderen leren samenwerken en voelen zich verantwoordelijk. Het is een traditie waar we aan gehecht zijn. Damsterdag hoort bij ons.’
Maar ook dit team loopt tegen het ruimteprobleem aan. ‘Na Damsterdag moet onze wagen direct weg, want de boer heeft de schuur nodig voor zijn oogst. We zoeken dringend 30 m² droge ruimte die ook ’s avonds open kan. Vinden we niets, dan doen we volgend jaar misschien niet mee,’ zegt Van Halsema. ‘Dat zou doodzonde zijn.’
Gemeente en ondernemers gevraagd
De organisatie hoopt dat de gemeente of lokale ondernemers kunnen helpen met een structurele oplossing. ‘Een oude kas of loods waar meerdere bouwgroepen samen terechtkunnen, dat zou ideaal zijn,’ zegt Van Diedenhoven. ‘Zo kunnen we kennis delen en nieuwe bouwteams helpen opstarten. En natuurlijk zou de ruimte ook gebruikt kunnen worden voor andere stichtingen en verenigingen.’
Samen traditie bewaren
Op zaterdag 13 september rijdt het corso weer door de stad. Publiek is van harte welkom om overdag of ’s avonds te komen kijken naar de stoet en zo onderdeel te zijn van een jarenlange traditie.
