Eemshaven – Op 2 januari 2019 zijn boven de Waddeneilanden 291 containers overboord geslagen van het vrachtschip MSC Zoe. Op de eilanden en de Friese/Groningse kust is veel troep aangespoeld, waaronder fijne HDPE-plastic korrels.
Deze plastics vormen een potentiële ecologische ramp die we nu nog onvoldoende overzien. Onder leiding van de Rijksuniversiteit Groningen hebben marien ecologen uit heel Nederland afgelopen dagen op Schiermonnikoog uitgezocht wat de beste methode is om de plastics in kaart te brengen. Marien ecoloog Laura Govers (RUG/NIOZ): “We hebben gekozen voor een methode waarbij alle mensen met een groot hart voor de wadden mee kunnen doen.
Vrijdag 11 januari is de webapp waddenplastic.nl gelanceerd waarmee iedereen de wijd verspreidde microplasticvervuiling in het hele Waddengebied in kaart kan brengen. Echte citizen science zeg maar.”
De RUG doet al meer dan 40 jaar onderzoek aan het bijzondere waddenecosysteem vanuit het biologisch veldstation ‘de Herdershut’ op Schiermonnikoog. Omdat de aangespoelde plastic korrels mogelijk grote ecologische gevolgen hebben voor de kwetsbare waddennatuur, hebben de onderzoekers deze week een eerste basisinventarisatie uitgevoerd om in kaart te brengen wat er nu eigenlijk ligt op het eiland. En ook waar het met de storm van 8 januari jl. terecht is gekomen. Deze minimale informatie is nodig om toekomstige bevindingen in relatie tot plastic te kunnen duiden.
Gevolgen voor de voedselketen
Prof. dr. Tjisse van der Heide, verbonden aan de RUG en het NIOZ: “De grote stukken zijn gelukkig snel opgeruimd. Maar om die kleine korrels op te rapen heb je haast een pincet nodig.” Het plastic en piepschuim dat achterblijft, waaronder dus de korrels, valt met verloop van de tijd steeds verder uitéén tot micro- of zelfs nanoplastics. “En die kunnen gegeten worden door dieren onder in de voedselketens: pieren, mosselen, dieren in de bodem. Deze dieren worden op hun beurt weer gegeten door grotere dieren, waaronder vogels en zoogdieren. Op de lange termijn hoopt het plastic zich steeds verder in de voedselketen op.”
Doe mee!
Dr. Laura Govers: “Op www.waddenplastic.nl kan iedereen meehelpen met het in kaart brengen van de aangespoelde microplastics in en om de Waddenzee na de containerramp. Hiermee krijgen we hopelijk een goed ruimtelijk beeld waar de korrels liggen en of dat gekoppeld is aan vloedmerk. Dit kan helpen om gerichte schoonmaakacties op touw te zetten. Daarnaast kan deze data een goede uitgangssituatie zijn voor lange termijn onderzoek.”
Naast het NIOZ zijn ook onderzoekers van Wageningen Marine Research en de Radboud Universiteit betrokken bij dit onderzoek. Er is een instructiefilmpje gemaakt voor iedereen die aan de slag wil.
