Nederland – Alle politieagenten in het land worden van bodycams voorzien. De politie heeft onlangs met het Nederlandse bedrijf Zepcam een contract gesloten voor de levering van ongeveer tweeduizend bodycams. De bedoeling is dat alle eenheden in het tweede kwartaal van 2021 zijn uitgerust met de apparaten.
De afgelopen jaren is in het korps uitvoerig getest met bodycams. Daaruit bleek dat de apparaten een waardevolle toevoeging zijn bij het politiewerk. Professioneel gebruik van de camera’s kan het de-escalerende effect van het politieoptreden versterken. Onderzoek toont aan dat politiemedewerkers die een bodycam dragen zich ook veiliger voelen. Het gebruik van bodycams leidt tot minder agressie en geweld tegen agenten.
Veiligheidsgevoel
‘Collega’s die de bodycam gebruiken, vertellen dat als de spanning oploopt, het simpelweg helpt om te melden dat het verdere gesprek wordt opgenomen’, zegt Myria van Lith, voorzitter van de stuurgroep implementatie bodycams. ‘Alle partijen houden zich dan in. Dat heeft een positief effect op het veiligheidsgevoel van collega’s.’
Van Lith benadrukt dat mensen die onder invloed zijn of stress ervaren, heel anders kunnen reageren als de bodycam wordt ingezet. ‘Je moet dus goed kunnen inschatten wanneer het maken van opnamen helpt en wanneer niet. Daarom is er extra aandacht voor de begeleiding van bodycamdragers op de werkvloer.’
Bewijs
Behalve het de-escalerende effect van de bodycam hebben ook de beelden zelf toegevoegde waarde. Ze kunnen bijvoorbeeld als ondersteunend bewijs worden toegevoegd aan een proces-verbaal. Daarnaast kunnen de opnamen worden gebruikt om een situatie te evalueren met het team. Soms is er discussie over het handelen van een agent of andere betrokkenen. ‘Vaak herinnert iedere partij zich iets anders. Dan kan het helpen om op een rustiger moment de beelden terug te kijken om een completer zicht te krijgen op wat zich daadwerkelijk afspeelde’, zegt Van Lith. ‘En als het nodig is kunnen de opnamen ook gebruikt worden als aanvulling op het proces-verbaal. De opname blijft echter een aanvulling, want de bodycam legt altijd maar een deel van de situatie vast.’
De bodycams zijn primair bestemd voor de basisteams, hondengeleiders, bikers en nautische politie. Agenten mogen zelf bepalen wanneer ze de camera aanzetten, maar moeten dit wel verbaal duidelijk maken aan degene(n) die ze gaan filmen. De bodycams worden gebruikt op de openbare weg en in openbare gebouwen. Er wordt niet in woningen of op besloten erven gefilmd, tenzij er sprake is van een noodsituatie, of een aanhouding op heterdaad.
Privacy
Agenten kunnen de bodycam eenvoudig gebruiken door met hun personeelsnummer in te loggen. Daardoor is altijd te herleiden wie de beelden heeft gemaakt. De opnamen van de bodycam worden na iedere dienst beveiligd opgeslagen in een cloud-omgeving. Omwille van de privacy kan de agent zelf de beelden niet downloaden. De opnamen kunnen alleen door de gebruiker worden gestreamd en niet worden gewist.
Wet politiegegevens
Alle bodycam-beelden en audio-opnamen vallen onder de Wet politiegegevens. Hierin staat precies beschreven hoe lang de opnamen bewaard mogen worden en wanneer deze moeten worden vernietigd. De beelden worden dus nooit zomaar met derden gedeeld, gepubliceerd of op social media geplaatst.
De uitrol van de bodycams in de eenheden start eind oktober 2020. Volgens de planning zijn alle tweeduizend bodycams in het tweede kwartaal van 2021 operationeel.
