Nederland – AI-chatbots (zoals ChatGPT, Gemini en Copilot) spelen een steeds grotere rol in hoe Nederlanders omgaan met hun gezondheid. Uit onderzoek van Univé , uitgevoerd door PanelWizard onder 1.042 Nederlanders, blijkt dat bijna één op de drie Nederlanders het afgelopen jaar een AI-chatbot heeft geraadpleegd over gezondheidsklachten. Vooral jongeren en ouders van jonge kinderen doen dat. Gebruikers zien de voordelen van AI, zoals het anoniem vragen stellen. Maar hebben ook zorgen over privacy, betrouwbaarheid en het risico dat mensen te laat medische hulp zoeken.
Vooral jongeren stellen hun gezondheidsvragen aan AI-chatbots. Eén op de vijf vindt dat een AI-chatbot betrouwbaar advies kan geven over gezondheidsklachten, en onder jongeren die AI daadwerkelijk gebruiken is dat bijna de helft. Daarnaast vindt ruim één op de drie Nederlanders het prettig om anoniem gezondheidsvragen te bespreken met een AI-chatbot. Onder AI-gebruikers is dat aandeel zelfs bijna 3 van de 4.
Geruststelling
AI-chatbots beïnvloeden ook wanneer mensen besluiten hulp te zoeken bij gezondheidsklachten. Ruim een op de vijf Nederlanders geeft aan dat een AI-chatbot hen voldoende geruststelt om later of niet naar de huisarts te gaan. Onder AI-gebruikers geldt dit zelfs voor bijna de helft. Daarnaast geeft ruim een derde van alle Nederlanders (36%), en bijna driekwart van de AI-gebruikers, aan dat een AI-chatbot hen juist aanspoorde om contact op te nemen met een arts.
Uitstel of onzekerheid
Hoewel veel mensen AI als nuttige eerste stap ervaren, zijn er ook zorgen. Ruim één op de vijf Nederlanders heeft weleens een bezoek aan de huisarts uitgesteld na contact met een AI-chatbot. Daarnaast zegt bijna een op de vijf Nederlanders dat de informatie van een AI-chatbot volgens een deskundige onjuist of onvolledig bleek. Dat overkwam vooral lager opgeleiden (24%). Ook kan AI soms onbedoeld onrust veroorzaken: bijna één op de drie werd bezorgder na het krijgen van een AI-advies.
Privacyzorgen en voorzichtig vertrouwen
Het gebruik van AI roept vragen op over privacy en veiligheid. Bijna twee op de drie Nederlanders (61,9%) maken zich zorgen over hoe hun gegevens worden gebruikt. Jongeren ervaren die zorgen minder sterk. Tegelijkertijd vreest ruim de helft van de Nederlanders dat het gebruik van AI-chatbots ertoe kan leiden dat mensen te laat medische hulp zoeken. “AI-chatbots maken gezondheidsinformatie laagdrempelig en anoniem toegankelijk,” zegt Angelique Holtman, propositiemanager Zorg bij coöperatie Univé. “Dat kan mensen helpen sneller inzicht te krijgen in hun klachten. Maar het levert ook gezondheidsrisico’s op. Want bij gezondheidsvragen blijft het belangrijk om te controleren of het gezondheidsadvies afkomstig is van een betrouwbare bron. Zodat je tijdig de juiste expert kunt raadplegen. Daarom is het aan te raden om tools te gebruiken die door zorgprofessionals zijn geïnitieerd. Bijvoorbeeld de website ‘Moet ik naar de dokter.nl’, die ook door huisartsenposten wordt gebruikt. Of telefonisch via Dokter bij de Hand, een van de gratis diensten die Univé beschikbaar stelt voor haar leden. Daarmee kunnen zij eenvoudig een zorgprofessional raadplegen bij vragen over gezondheidsklachten of over een behandeling. Zo helpen we iedereen snel en veilig de juiste zorg te vinden.”
