Nederland – Het kabinet wil dat uitvoeringsorganisaties zoals het UWV, de Sociale Verzekeringsbank (SVB) en gemeenten mensen actief kunnen benaderen over uitkeringen en sociale voorzieningen waar zij recht op hebben. Hiervoor wordt het wettelijk mogelijk gemaakt om bepaalde gegevens te delen. Het doel is om de bestaanszekerheid te vergroten en armoede te verminderen. Daarnaast gaan deze organisaties ook ondersteuning bieden bij het aanvragen van regelingen. Het wetsvoorstel Proactieve dienstverlening, opgesteld door minister Van Hijum van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, is vandaag ter advies voorgelegd aan de Raad van State.
Hulp bij sociale voorzieningen
Veel mensen zijn niet op de hoogte van hun recht op financiële ondersteuning of durven geen aanvraag te doen uit angst voor terugvorderingen. Hierdoor kunnen zij onder het sociaal minimum belanden, wat het risico op geldzorgen, armoede en schulden vergroot. Het wetsvoorstel moet ervoor zorgen dat het UWV, de SVB en gemeenten mensen actief wijzen op hun rechten, ondersteuning bij schulden aanbieden en helpen bij het vinden van werk.
Minister Van Hijum benadrukt het belang van deze aanpak: “Veel mensen ervaren de overheid als een doolhof vol regelingen en toeslagen. Ik wil dat beschikbare hulp makkelijker te vinden is. Daarom moeten we als overheid actiever naar mensen toe stappen. Zo krijgen we ook beter inzicht in hun situatie en kunnen we ondersteuning bieden bij schulden of werk zoeken. Dit versterkt niet alleen de bestaanszekerheid, maar ook het vertrouwen in de overheid.”
Wettelijke basis voor bestaande initiatieven
Op dit moment moeten mensen zelf uitzoeken of ze ergens recht op hebben, en mogen uitvoeringsorganisaties hen hier niet actief op wijzen. Sommige gemeenten nemen al zelf initiatief door inwoners te informeren over bijvoorbeeld de bijstandsuitkering, de Toeslagenwet of de Aanvullende Inkomensvoorziening Ouderen (AIO). Het wetsvoorstel zorgt ervoor dat deze aanpak landelijk wordt vastgelegd, waardoor meer mensen geholpen kunnen worden.
Door de huidige privacyregels kunnen uitvoeringsorganisaties niet zien of iemand op basis van zijn financiële situatie recht heeft op een regeling. Met de nieuwe wet wordt dit wél mogelijk, binnen strikt afgebakende kaders. De minister benadrukt dat gegevensuitwisseling uitsluitend wordt gebruikt om mensen te informeren en niet voor handhavingsdoeleinden.
