Nederland – Bijna een vijfde van de gemeenten verhoogt dit jaar de onroerendezaakbelasting (OZB) met meer dan 10%. Daarmee lijken deze gemeenten te anticiperen op een korting van het Gemeentefonds. Gemiddeld betalen huiseigenaren 6,2% meer OZB dan vorig jaar. Aan kop gaat de gemeente Renkum met een stijging van 41%. Dit blijkt uit landelijk onderzoek van Vereniging Eigen Huis naar de gemeentelijke woonlasten in alle 342 gemeenten.
Gemeenten die vanaf 2026 de inkomstenderving van een korting op het Gemeentefonds niet kunnen compenseren met bijvoorbeeld precario, toeristen- of parkeerbelasting, hebben vaak geen andere mogelijkheid dan het maximaal ophogen van de OZB. Dan gaan vooral huiseigenaren de rekening betalen voor de taken in het sociaal domein en gemeentelijke voorzieningen. Bovendien komt de woningbouw financieel ernstig in de knel. Vereniging Eigen Huis roept het kabinet op om in de aankomende voorjaarsnota actie te ondernemen om forse OZB-stijgingen en problemen bij gemeenten te voorkomen. (*)
OZB harder omhoog dan eerder leek
Gemiddeld bedraagt de aanslag OZB dit jaar €407. Dat is 6,2% hoger dan vorig jaar en ook meer dan in de steekproef van december, toen de cijfers van een derde van de gemeenten een stijging van 5,1% lieten zien. Naast Renkum gaat de OZB ook in Loon op Zand (+39%) en Edam-Volendam (+35%) hard omhoog.
Gemeenten met de hoogste gemiddelde WOZ-waarden staan traditioneel bovenaan de lijst van hoogste woonlasten: Wassenaar (€1.633), Bloemendaal (€1.631) en Laren (€1.597). Onderaan de lijst staan dit jaar Capelle aan den IJssel (€733), Rijssen-Holten (€705) en Ameland (€660).
De aanslag gemeentelijke woonlasten voor huiseigenaren bestaat uit OZB, riool- en afvalstoffenheffing. Samen met de riool- en afvalstoffenheffing komt de gemiddelde aanslag voor huiseigenaren dit jaar iets boven de €1.000 uit. Dat is bijna 5,5% meer dan vorig jaar, toen de gemeentelijke woonlasten gemiddeld €950 bedroegen.
Afvalstoffen- en rioolheffingen lopen fors uiteen
De afvalstoffenheffing stijgt dit jaar met gemiddeld 5,3% (€17). In 61 gemeenten stijgt deze heffing met meer dan 10%. Bovenaan staan Nederweert (+71%, €108) en Bladel (+34%, €89). In de gemeenten Rheden en Oosterhout daalt deze heffing juist met 10% en het meest in Westerveld met 18% (€56).
De rioolheffing is dit jaar gemiddeld 4,3% (€10) hoger. In 40 gemeenten stijgt deze heffing met meer dan 10%. Bovenaan staan Valkenburg aan de Geul (+86%, €158) en Den Helder (+47,2%, €65). In Renkum betalen inwoners juist een kwart minder rioolheffing (25%, -€110).
(*) Zorgen over korting op Gemeentefonds
In 2026 kort het kabinet het Gemeentefonds met €2,4 mld. Naar verwachting komt 75% van de gemeenten hierdoor in de rode cijfers terecht. Dit ‘ravijnjaar’ wordt door veel gemeenten aangewezen als oorzaak voor aankomende begrotingstekorten, omdat er dan onvoldoende geld is om de gemeentelijke taken uit te voeren. De gevolgen hiervan zetten de woningbouwopgave en bestaanszekerheid onder druk: vertragingen door geldgebrek bij de realisatie van 900.000 nieuwe woningen, langere wachttijden bij de zorg- en ondersteuningstaken voor ouderen en jongeren, verschraling van de dienstverlening aan burgers en minder steun voor wie dit het hardst nodig heeft. Ook de doelstellingen van het Klimaatakkoord worden niet of later gehaald. (bron: BMC-rapport).
Over het onderzoek
Vereniging Eigen Huis doet in samenwerking met Marlyse Research twee keer per jaar onderzoek naar de ontwikkeling van de gemeentelijke woonlasten: in december 2024 een steekproef onder 113 gemeenten en in februari 2025 het volledig overzicht in alle 342 gemeenten. De WOZ-gegevens zijn afkomstig van het CBS en De Waarderingskamer. De vermelde riool- en afvalheffingen betreffen allen meerpersoonshuishoudens.
