Nederland – De buitengewoon opsporingsambtenaar (boa) is een belangrijke partner om te zorgen voor een leefbaar en veilige omgeving. Door veranderingen in de samenleving is het noodzakelijk om te zorgen voor nog betere inzet van buitengewone opsporingsambtenaren. “Na een grondige analyse heb ik besloten om het boa-bestel aan te passen door te houden wat goed werkt en te verbeteren waar het knelt”, aldus minister van Justitie en Veiligheid Foort van Oosten.
Minister Foort van Oosten (JenV): “De boa heeft tegenwoordig een onmisbare en belangrijke rol in het veilig houden van bijvoorbeeld onze wijken (gemeentelijke boa), het openbaar vervoer (ov-boa) en ook in natuurgebieden (groene boa). Het werken in steeds wisselende omgevingen, tijdstippen, locaties, dynamiek en sfeer maakt het werk als boa aantrekkelijk, maar soms ook onvoorspelbaar. Dat vraagt om duidelijkheid over taken, bevoegdheden en uitrusting die bij het werk van een opsporingsambtenaar horen en van de werkgevers gevraagd mag worden.”
Veranderingen
De belangrijkste veranderingen in het nieuwe boa-bestel zijn dat de taak van de boa wordt verankerd en dat zij naast het opsporen van strafbare feiten, straks ook strafbare feiten kan voorkomen en beëindigen door mensen uit elkaar te halen of weg te sturen. Hierdoor kunnen zij ook optreden wanneer er niet direct een boete of proces-verbaal moet worden opgemaakt. De bevoegdheden zijn nu geclusterd in 6 verschillende domeinen. Een aantal van deze domeinen worden samengevoegd, zodat 1 boa tegen meer strafbare feiten kan optreden. Dit beperkt de handelingsverlegenheid en biedt werkgevers meer flexibiliteit in de dagelijkse inzet.
De werkgevers worden meer dan nu mede-eigenaar van de kwaliteit en rechtmatigheid van het werk van de boa’s die bij hen in dienst zijn. Een neutrale uitstraling van het boa- uniform hoort daarbij.
Uitrusting boa’s
Het is belangrijk dat de uitrusting van de boa past bij de taak die de boa uitvoert en bij de omstandigheden waarin die taak wordt uitgevoerd. De standaarduitrusting gaat bestaan uit een portofoon en handboeien. Zo kan gecommuniceerd worden met collega’s en de politie als die de taak over moet nemen. Een eventuele aanvullende uitrusting wordt mogelijk gemaakt en kan bestaan uit een bodycam, steek- of kogelwerend vest. Als het noodzakelijk is kan een boa onder voorwaarden uitgerust worden met een korte wapenstok en pepperspray. Deze aanvullende uitrusting is ervoor om de boa te beschermen tegen gevaarlijke situaties. Het uitgangspunt blijft dat de boa zich in dergelijke situaties terugtrekt en zich niet actief mengt in gevaarlijk situaties. De politie beschikt in dit soort situaties over doorzettingsmacht en ‑middelen. Het vuurwapen behoort niet tot de algemene aanvullende uitrusting. Alleen een groene boa kan onder strikte voorwaarden uitgerust zijn met een vuurwapen. Bijvoorbeeld in het geval dat de politie op een te grote afstand van zijn werkveld is.
Knelpunten
Uit de gespreken met het veld is een aantal knelpunten naar voren gekomen. Zo is er geen eenduidig beeld bij de taak van de boa in de politiefunctie binnen de maatschappij. Er is sprake van handelingsverlegenheid door beperkte bevoegdheden, verschillende verwachtingen en zijn er onduidelijkheden over de aanvragen van geweldmiddelen. Ook hebben de boa’s geen of zeer beperkte toegang tot informatiesystemen waardoor eigenstandige taakuitvoering wordt beperkt. Deze knelpunten worden de komende periode stapsgewijs opgelost.
Rol van de boa
Een boa is een volwaardige partner, met een eigen taak binnen de politiefunctie. Het werk richt zich op het leefbaar en veilig houden van de omgeving en is aanspreekpunt voor inwoners en ondernemers. De boa heeft een belangrijke signaalfunctie richting politie en openbaar bestuur en treedt op bij overlast, verstoring van de rust en gedrag dat het maatschappelijke verkeer schaadt of bedreigt. Zo mag de boa met de opsporingsbevoegdheid verdachten aanhouden, iemands identiteit controleren, processen-verbaal opmaken en boetes uitschrijven.
De veranderingen gaan stapsgewijs in om het nieuwe stelsel volledig ingevoerd en operationeel te hebben in 2028.
