Appingedam – Dit weekend stond Appingedam in het teken van de bevrijding van de Tweede Wereldoorlog. Het centrum van de stad werd omgetoverd tot een waar strijdtoneel, waar Duitse en Canadese militairen de eindfase van de oorlog naspeelden. Honderden toeschouwers stonden rijen dik achter de hekken om de historische reenactment van dichtbij te beleven.
Terug naar 1945
Op zaterdag 29 en zondag 30 maart werd de klok tachtig jaar teruggedraaid. De straten van Appingedam vormden het decor van de gebeurtenissen uit april 1945, toen de Canadese troepen de stad bevrijdden van de Duitse bezetters. Het spektakel werd zo realistisch mogelijk nagebootst, met als doel de geschiedenis levend te houden.
Historicus en oud-inwoner Joël Stoppels, internationaal expert op het gebied van de Tweede Wereldoorlog en grondlegger van Liberation Route Europe, gaf voorafgaand aan de mockbattle (schijngevechten) een uitgebreide toelichting. Hij vertelde hoe de Canadezen vanuit Groningen in Appingedam terechtkwamen en welke impact de bevrijding op de regio had.
Belang van herdenken
Stoppels benadrukte het belang van het vertellen van deze verhalen: “Het is essentieel om de impact van de Tweede Wereldoorlog te blijven delen, zeker in de tijd waarin we nu leven. Geschiedenis mag zich op dit punt nooit herhalen. Door middel van deze reenactment wilden we bezoekers een zo realistisch mogelijk beeld geven van wat zich destijds in onze gemeente heeft afgespeeld.”
Zware strijd met een zwarte rand
De bevrijding van de regio Eemsdelta ging gepaard met hevige gevechten en veel leed. “Niet iedereen weet dat de laatste Canadese soldaat die in Nederland sneuvelde, op 2 mei 1945 om 14.00 uur in Geefsweer omkwam,” vertelt Stoppels. Daarnaast had de regio zwaar te lijden onder de oorlog: een volledige Joodse gemeenschap werd afgevoerd, en veel inwoners moesten huis en haard verlaten door het oorlogsgeweld.
Opvallend is dat de bevrijding niet voor iedereen een opluchting betekende. Stoppels licht toe: “Sommige Canadese soldaten plunderden huizen die door gevluchte bewoners waren achtergelaten. Ze namen persoonlijke spullen mee als oorlogssouvenirs. Dat staat haaks op het beeld dat we vaak hebben van de bevrijding, maar het laat zien hoe complex en schrijnend de situatie destijds was.”
Grote opkomst en veel belangstelling
Hildo Winkels en Twan Tuinder organisatoren van het evenement kijkt tevreden terug. De belangstelling was groot en het publiek keek ademloos toe hoe de bevrijding van Appingedam opnieuw tot leven werd gebracht. Door dit soort initiatieven blijft de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog niet alleen bewaard, maar wordt deze ook tastbaar gemaakt voor jong en oud.
