Groningen – De banengroei is vrijwel tot stilstand gekomen. Bij ongewijzigde handelstarieven verwacht UWV dat het aantal banen in de arbeidsmarktregio Groningen tussen 2024 en 2027 licht groeit. Als de VS de aangekondigde handelstarieven gaan opleggen, komen er minder banen bij, maar lijkt het aantal banen niet te dalen. Komende jaren vertalen werkgevers een gematigde groei van hun productie en dienstverlening maar voor een deel in extra arbeidsplaatsen. Mede vanwege de krapte op de arbeidsmarkt zoeken bedrijven naar andere oplossingen om de productie en dienstverlening te laten groeien.
Tegenover een lichte groei van werknemersbanen staat een afname van het aantal zelfstandigen. Volledige hervatting van de handhaving op schijnzelfstandigheid zorgt voor een overstap van zelfstandigen naar werk in loondienst. De meeste sectoren laten de komende jaren een lichte groei van werknemersbanen zien, maar uitzendbureaus en de sectoren industrie, groothandel en onderwijs hebben te maken met banenkrimp. Ondanks de bescheiden banengroei blijven er veel vacatures ontstaan. Dit komt door de grote vervangingsvraag, onder andere doordat personeel met pensioen gaat. Hoewel de krapte op de arbeidsmarkt over een historisch hoogtepunt heen lijkt te zijn, blijven werkgevers de komende jaren last houden van personeelstekorten. De aanhoudende krapte vraagt om keuzes, creatieve oplossingen en samenwerking in de regio.
Gematigde economische groei in onzekere tijden
Het Centraal Planbureau (CPB) gaat in zijn raming van februari 2025 uit van gemiddeld 1,6% economische groei per jaar voor 2025-2027. Door de combinatie van stijgende lonen en afnemende inflatie verwacht het CPB een toename van de koopkracht. Dit stimuleert consumptie van huishoudens, met positieve effecten op bijvoorbeeld horeca en detailhandel. De arbeidsmarkt vertaalt deze gematigde groei echter amper in extra werkgelegenheid. Werkgevers vullen de groeiende productie slechts voor een deel in met een uitbreiding van arbeidsplaatsen.
Mede vanwege de krapte op de arbeidsmarkt zoeken bedrijven naar andere oplossingen om de productie en dienstverlening te laten groeien.
Iets meer werknemersbanen, maar minder zelfstandigen
De ontwikkeling van de werkgelegenheid kwam in de afgelopen jaren in een lagere versnelling terecht, na een aanvankelijk uitbundig herstel in de jaren die volgden op de coronapandemie. In de periode 2023 – 2024 groeide de werkgelegenheid in Groningen gestaag door met 6.800 extra werknemersbanen. De arbeidsmarkt volgde hiermee de economie die een kleine groei liet zien. De komende jaren blijft de werkgelegenheid licht groeien. Tussen 2024 en 2027 neemt het aantal banen van werknemers in Groningen toe met 9.700 (+2,8%) en komt uit op 363.400 in 2027. De procentuele groei is gelijk aan de gemiddelde toename van werknemersbanen in Nederland.
Meeste sectoren laten lichte groei zien
Niet elke sector is van evenveel belang voor de werkgelegenheid in Groningen. In de periode 2025-2027 leveren vooral de sectoren zorg & welzijn, bouw en specialistische zakelijke diensten de regio extra banen op. Zorg & welzijn is met 23% van de werknemersbanen de grootste sector in Groningen. Hoewel de sector specialistische zakelijke diensten met ruim 5% van de banen minder sterk aanwezig is in de regio, levert deze sector in Groningen wel veel extra banen op. De sector bestaat onder andere uit organisatieadvies- en ingenieursbureaus, consultants en juridische dienstverleners. De specialistische zakelijke diensten vertonen al jaren een stabiele groei en de verwachting is dat dit ook op de middellange termijn zo blijft. Werkgevers zetten in op efficiënter werken door bijvoorbeeld het toepassen van kunstmatige intelligentie of door het automatiseren van routinematige werkzaamheden.
De voorgaande jaren nam de werkgelegenheid in de bouw bovengemiddeld toe. Tussen 2024 en 2027 wordt in Groningen een sterke toename verwacht van het aantal banen, mede doordat de nieuwbouw mogelijk wat aantrekt. De sector blijft echter kampen met hardnekkige knelpunten zoals stikstofproblematiek, netcongestie en een gebrek aan geschikte bouwlocaties. Ook duren procedures lang: van planvorming tot uitvoering van een bouwproject kan geruime tijd duren.
Aanhoudend krappe arbeidsmarkt vraagt om keuzes, creatieve oplossingen en samenwerking in de regio
Voor veel van de oplossingsrichtingen is samenwerking tussen arbeidsmarktpartijen in de regio nodig. Om de samenwerking te bevorderen, treedt in 2026 een nieuwe arbeidsmarktinfrastructuur in werking. In de aanloop er naartoe vormt 2025 een transitiejaar, waarin de betrokken partijen al zo veel mogelijk volgens de uitgangspunten van de nieuwe arbeidsmarktinfrastructuur werken. Onderdeel van de samenwerking is een Regionaal Beraad, waaraan gemeenten, UWV, Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB), sociale partners en onderwijspartijen deelnemen. Verder wordt in elk van de 35 arbeidsmarktregio’s een regionaal loket gevormd waar werkzoekenden met of zonder uitkering, mensen die van baan willen veranderen en werkgevers die duurzaam inzetbaar personeel zoeken, terechtkunnen. Dit loket gaat Werkcentrum heten. De Werkcentra vormen voor iedere burger een herkenbare toegang voor alle vragen rondom werk, inkomen en loopbaan.
