Nederland – De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) heeft 65% van het door haar geteste F1-categorie vuurwerk (fop- en schertsvuurwerk) afgekeurd. Dat is 22,5% meer dan in 2023. De importeurs zijn met een last onder dwangsom verplicht om deze artikelen van de markt te halen en te (laten) vernietigen. 19% van het F1-vuurwerk is van afwijkende kwaliteit, maar dit is geen reden om het van de markt te halen.
In haar jaarlijkse productveiligheidsonderzoek test de ILT heel gericht het meest risicovolle F1-vuurwerk. Ook dit jaar testte de ILT voornamelijk fonteinen. In totaal zijn 74 verschillende vuurwerkproducten getest.
Reinder Auwema, voorzitter vakgroep vuurwerk bij de ILT:
“Het is onbegrijpelijk dat het afkeurpercentage wéér is gestegen. De branche zegt dat ze haar verantwoordelijkheid neemt. Toch lijkt het tegendeel waar, aangezien er dit jaar weer meer producten niet voldoen aan de veiligheidseisen.”
Te hoge uitstoot van effecten
De belangrijkste reden waarom fonteinen zijn afgekeurd is dat de effecten 1 tot 1,5 meter hoog worden uitgestoten. Bij een zwakke wind (windsnelheid van 2 tot 2,5 meter per seconde) belanden veel brandende delen en/of effecten (zoals crackling) voorbij de veiligheidsafstand van 1 meter. Het risico dat deze delen op kleding of de huid komen van de toeschouwers of degene die het vuurwerk afsteekt, is dan groot. Uit cijfers van VeiligheidNL blijkt dat 15% van de patiënten op de huisartsenpost letsel had opgelopen door F1-vuurwerk tijdens de vorige jaarwisseling.
Vorm van de fontein is belangrijk
Ook de vorm van de fontein speelt een belangrijke rol. Veel fonteinen zitten in papieren, vierkante doosjes waarvan je de bovenste flap moet openvouwen voordat je het artikel aansteekt. De flap is een grote windvanger en omdat het vuurwerk weinig weegt, valt het heel snel om. Met als gevolg dat brandende delen en/of effecten buiten de 1 meter-cirkel terechtkomen.
Conisch gevormde fonteinen functioneren over het algemeen beter en vallen vrijwel niet om. De voornaamste reden voor afkeur is dat de uitstootopening te klein is of verstopt raakt, waardoor veel druk kan worden opgebouwd. De uitstoot wordt dan zo hoog, dat de effecten bij een zwakke wind alsnog voorbij de 1 meter veiligheidsafstand komen.
Geen reden tot afkeur
Van de 74 geteste vuurwerkproducten is 19% van afwijkende kwaliteit. Dat is een daling van 12,5% ten opzichte van 2023. Hierbij gaat het vaak om incidentele problemen zoals onduidelijke teksten op de verpakking en verkeerde etiketten. Of ontbrekende, verplichte teksten als ‘geschikt voor particulier gebruik’ of ‘veiligheidsafstand 1 meter’. Dit zijn geen redenen voor afkeur, dus het vuurwerk is niet direct van de markt gehaald. De ILT heeft de importeurs van dit vuurwerk een waarschuwing gestuurd. Zij moeten de afwijkingen zo spoedig mogelijk herstellen.
Verantwoordelijkheid vuurwerkbranche
F1-vuurwerk mag het hele jaar door worden verkocht en wordt vaak door de jongere consumenten gekocht. Om F1-vuurwerk veilig te kunnen gebruiken, moet het voldoen aan veiligheidseisen en -normen. Zo mogen er geen brandende delen en vonken komen buiten een cirkel van 1 meter. En mag het meeste F1-vuurwerk maximaal 7,5 gram pyrotechnische lading (kruit) bevatten. Het is aan de vuurwerkbranche (producenten, distributeurs en importeurs) om ervoor te zorgen dat vuurwerk voldoet aan wet- en regelgeving.
Toezicht ILT
De ILT houdt toezicht op de naleving van de wet- en regelgeving voor vuurwerk op grond van de Europese Pyro-richtlijn, de Regeling aanwijzing consumentenvuurwerk en het Vuurwerkbesluit. Met haar toezicht wil de inspectie de veiligheid bevorderen voor de consument en voorkomen dat onveilig vuurwerk in omloop wordt gebracht. De ILT controleert het hele jaar door en kijkt daarbij heel gericht naar het reguliere (consumenten)vuurwerk dat het grootste risico vormt. Het gaat om controles op de productveiligheid van vuurwerk, op de in- en uitvoer en het voorhanden hebben van vuurwerk. Deze controles vinden plaats bij de importeurs, postpakketdiensten, aan de grens, in de havens, langs de weg en bij verkooppunten. Dit doet de ILT regelmatig samen met de douane en politie.
