Nederland – Een mail van de gemeente om met spoed je gegevens te actualiseren. Of een melding dat er een belangrijke factuur voor je klaarstaat. In 2023 hadden twee op de drie Nederlanders van 15 jaar en ouder te maken met berichten van online criminelen. Eén op de tien werd daadwerkelijk slachtoffer van online oplichting. In Groningen waren dat 44.900 mensen.
Online criminelen worden steeds slimmer. Ze gebruiken vaak dezelfde technieken om jou te misleiden. Tijdsdruk bijvoorbeeld. Of ze doen zich voor als een ander. Zo sturen online criminelen dagelijks grote hoeveelheden phishing e-mails uit. Een gemeente lijkt de afzender te zijn, maar dat is niet het geval. Wie op de link klikt, komt op een nagemaakte pagina van de gemeente terecht. Daar krijgen mensen de vraag om in te loggen. De online criminelen willen zo inloggegevens bemachtigen.
Als je de technieken achter een bericht herkent, verklein je de kans om online opgelicht te worden. Hieronder zetten we 7 technieken voor je op een rij. En onthoud: check de afzender en bij twijfel, klik weg.
- Ze doen zich voor als een ander: online criminelen doen zich voor als een familielid of vriend. Of ze misbruiken in hun e-mails en berichten de naam en de huisstijl van bekende organisaties, zoals de overheid, een pakketdienst of bank. Zo lijkt het net of je de e-mails en berichten kan vertrouwen.
- Ze maken misbruik van je emoties: online criminelen spelen vaak in op je emoties. Ze proberen je nieuwsgierig of bang te maken. Ze maken daarbij misbruik van je vertrouwen, medelijden of onwetendheid.
- Ze gebruiken tijdsdruk: online criminelen willen dat je iets snel doet en zetten je onder druk. Je krijgt geen tijd om ze te ontmaskeren. Neem toch de tijd om na te denken, een organisatie zoals de bank of de overheid zal je nooit onder druk zetten om snel te handelen.
- Ze doen alsof er een noodgeval is: online criminelen doen net of iets helemaal misgaat als je niet snel doet wat ze zeggen. Ze zeggen bijvoorbeeld dat je rekening of account wordt geblokkeerd als je je gegevens niet bijwerkt of als je niet betaalt. Zo proberen ze te voorkomen dat je gaat twijfelen aan hun verhaal en spelen in op jouw angst.
- Ze bieden een buitenkans aan: online criminelen gebruiken kortingen of te mooie acties om jou te verleiden. Deze grote kortingen of zeldzame buitenkansjes blijken dan inderdaad te mooi om waar te zijn.
- Ze maken het persoonlijk: online criminelen weten iets persoonlijks van je of doen alsof ze dat weten. Ze gebruiken informatie die zij over jou op internet hebben gevonden. Dan lijkt het of ze je kennen.
- Ze zijn heel erg vriendelijk: online criminelen proberen je vertrouwen te winnen door heel erg vriendelijk en behulpzaam te zijn. Ze doen alsof ze je vriend zijn. Het lijkt niet alsof ze slechte bedoelingen hebben. Zo winnen ze je vertrouwen.
Zo herken je een vals bericht
Berichten van online criminelen zijn vaak te herkennen aan spelfouten, rare zinnen of een onpersoonlijke aanhef. Doordat ze zich voordoen als een ander, lijkt het bericht in eerste instantie betrouwbaar. Check daarom altijd het e-mailadres of telefoonnummer. En bevat een bericht een betaallink, bijlage of link naar een vreemde website? Dan kan dat ook een signaal van oplichting zijn. Weet je niet zeker of een mail of bericht echt is? Klik het bericht dan weg.
Op laatjenietinterneppen.nl vind je meer informatie over hoe je online oplichting kunt herkennen. Ook staat op deze website waar je makkelijk hulp kunt vinden als dat nodig is.
Over de campagne
De meerjarige campagne van het ministerie van Justitie en Veiligheid en het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties roept mensen op om goed de afzender van online berichten te checken en bij twijfel weg te klikken.
