Groningen – Groninger en Drentse zorg- en welzijnsorganisaties, zorgverzekeraar Menzis, provincie Groningen, gemeenten en patiëntenorganisatie hebben een gezamenlijk regiobeeld Noord vastgesteld. Het regiobeeld geeft inzicht in de ontwikkeling van de zorgvraag en het zorgaanbod in de komende 10 jaar. Daaruit blijkt dat er grote veranderingen nodig zijn om het huidige niveau van zorg in Groningen en de kop van Drenthe ook in de toekomst te kunnen waarborgen. Hierbij zijn zeer grote verschillen tussen Stad en de Ommelanden en dat investeren in preventie urgenter is geworden dan ooit.
Noodzaak voor verandering
Als er niets verandert raakt de zorg de komende 10 jaar nog verder in de knel. De stijgende vergrijzing en het feit dat er steeds minder jongeren zijn, de zogenaamde ontgroening, zorgt voor grote uitdagingen. Naar verwachting daalt het aantal zorgverleners in de provincie Groningen van 70.000 naar 65.800. Dit zal vooral merkbaar zijn in de Ommelanden. Daarnaast neemt ook het potentieel aan mantelzorgers in de regio af met een derde. Daar staat een stijging van het aantal inwoners met chronische ziekten (artrose, beroerte en coronaire hartziekten), inwoners met overgewicht en inwoners met dementie tegenover. Deze laatste groep stijgt naar verwachting met 40% in 2030.
Grote verschillen Stad en Ommelanden
In het regiobeeld Noord wordt onderscheid gemaakt tussen de subregio’s Stad (gemeenten Groningen, Westerkwartier, Tynaarlo en Noordenveld) en subregio Ommelanden in het Noorden en Oosten van de provincie Groningen. Opvallend is dat de gezondheid van de inwoners in Stad beter is dan gemiddeld in Nederland en in Ommelanden dit juist beduidend minder goed dan gemiddeld is. Daarentegen wordt er in Stad juist meer gerookt en gedronken dan in Ommelanden. Terwijl dit voor sporten net andersom geldt. Daarnaast zijn de inwoners van Ommelanden minder zelfredzaam dan gemiddeld in Nederland (80% tegenover 45% gemiddeld). In Stad is dit in lijn met het gemiddelde van Nederland. Positief is dat in beide gebieden het aantal rokers met ongeveer een vijfde afneemt.
Aandacht voor kwetsbare inwoners
Het document ‘Kwetsbare groepen in het Groninger zorglandschap’ dat de Aletta Jacobs School of Public Health in opdracht van de provincie heeft opgesteld is geïntegreerd in het regiobeeld. Gedeputeerde Tjeerd van Dekken: “Dit regiobeeld maakt duidelijk dat we gezamenlijk verantwoordelijk zijn en onze schouders moeten zetten onder het voorkomen van ziekte en het bevorderen van de gezondheid van onze inwoners. Om die reden hebben alle partners de provincie gevraagd om als onafhankelijk partij het preventie-overleg te ondersteunen. Hier nemen verschillende partijen aan deel om preventie concreet en in samenhang verder vorm te geven in de regio. Met specifiek aandacht voor de behoefte aan preventie en zorg voor de relatief grote groep inwoners waarvan de gezondheid kwetsbaar is. Iedereen heeft recht op goede zorg, oud of jong. Dat gaat ons Groningers allemaal aan.”
Wachttijden gezamenlijk aanpakken
De oplopende wachttijden in de regio kunnen alleen in samenwerking in de hele zorgketen worden aangepakt. Marc Verschuren, wethouder o.a. Gezondheid, Welzijn en Zorg, gemeente Stadskanaal: “Zorgaanbieders en het sociale domein hebben elkaar extra hard nodig de komende jaren om de zorg voor onze inwoners – over de verschillende wetten heen – goed op elkaar aan te laten sluiten. Daarom werken wij als gemeente met diverse partijen op verschillende vlakken samen om de wachttijden zoveel mogelijk te beperken. Zo brengen we in de pilot ‘voorzorg’ samen met de huisarts, GGZ en het sociaal domein de problemen van wachtenden voor specialistische GGZ in beeld en kijken we op welke vlakken we al wel eerder kunnen ondersteunen, soms individueel en soms in groepsverband.”
Naar een gezamenlijke regiovisie
In het Ommelander Ziekenhuis ervaren artsen en verpleegkundigen elke dag wat de gevolgen zijn van een ongezonde leefstijl. Wieke Paulusma, projectleider Leefstijl van het Ommelander Ziekenhuis: “Onze patiënten hebben vaak meerdere chronische aandoeningen waarvan een deel is terug te leiden op leefstijl. En vaak is dit niet eens een bewuste keuze van patiënten maar maken mensen ongezonde keuzes omdat ze in de schulden zitten en/of omdat ze simpelweg vanuit huis geen ander voorbeeld hebben gehad. Samenwerking met huisartsen, wijkverpleging en de zorgverzekeraar is hierin essentieel want vaak gaat het ook om het delen van kennis en het organiseren van steun in de keten. Zodat patiënten zich gesteund voelen. Maar we zien als ziekenhuis ook dat het belangrijk is om te investeren in gemeenschappen zelf; want stoppen met roken wordt makkelijker als je het samen met je buurvrouw doet. We moeten daarom niet alleen vanuit professionals de visie voor de regio uitwerken maar vooral samen met inwoners. Om er niet alleen voor te zorgen dat minder inwoners patiënt worden maar ook dat we met elkaar eigenaar worden van de oplossing.”
Samenwerking in regio Noord
Marieke van der Lans, manager zorg regio Noord & Oost bij Menzis: “Samenwerking in deze regio is ontzettend belangrijk, mede door de grote verschillen in de regio. Dat betekent dat er soms verschillende aanpakken nodig zijn in de verschillende subregio’s. Daar kun je alleen op anticiperen als je elkaar kent en weet te vinden. De uitdagingen zijn groot en vragen soms echt om een andere kijk op de zorg. Zo willen we verder inzetten op digitalisering en innovatie waarbij zorgpartijen het aanbod nog meer op elkaar afstemmen. Ook zit er binnen regio Noord veel potentie in het verbeteren van de leefstijl van de inwoners. Menzis voelt zich niet alleen verantwoordelijk voor haar verzekerden, maar voor alle inwoners van Stad en Ommeland en wil hier graag bij helpen. We zoeken hierbij vooral naar verbinding tussen zorgaanbieders onderling als ook met het sociale domein. We geloven dat alleen met goede regionale samenwerking alle inwoners en dus ook onze verzekerden in de toekomst nog steeds kunnen rekenen op toegankelijke en betaalbare zorg.”
