Groningen – Binnen 5Groningen, een initiatief van Economic Board Groningen, is een digitale scheurmeter ontwikkeld die in drie richtingen meet met behulp van sensoren en 5G. Het is wereldwijd de eerste digitale scheurmeter die zowel de breedte, de lengte als de diepte van de scheur nauwkeurig in beeld brengt. De scheurmeter kan op allerlei bouwwerken worden bevestigd: op gebouwen, bruggen, dijken of tunnels. ‘Een van de voordelen van dit product is dat je niet steeds naar de plek hoeft toe te reizen om de meetgegevens te lezen’, aldus initiatiefnemer Arjen Miedema van Stabi Alert.
Met behulp van 5G is de scheurmeter steeds voor korte tijd online om data te verzenden. Op die manier gaat de kleine batterij van de scheursensor lang mee. ‘De scheurmeter stuurt elk uur een signaal, zodat je de ontwikkeling van een scheur gedurende een aantal jaren kunt monitoren. En dat scheelt veel tijd, geld en CO2.’ Samen met Vodafone, Hanzehogeschool Groningen en Rijksuniversiteit Groningen hebben Arjen Miedema en Wessel Koning van Interay Solutions met succes een 5G-pilot uitgevoerd bij 5Groningen. En nu is het tijd voor de volgende stap: de markt op.
Aardbevingen en scheuren in gebouwen
Arjen Miedema is eigenaar van Stabi Alert in Bedum, ontwikkelaar van trillings- en tiltmeters. ‘Hier in het aardbevingsgebied zie je veel verzakkingen en schade aan gebouwen. Ik zag dat ingenieurs rekstrookjes op scheuren plakten en om de week de ontwikkeling van de scheur bekeken’, vertelt Miedema. ‘Dat kan beter en efficiënter, dacht ik.’
Veiligheid van gebouwen, bruggen en tunnels monitoren
Miedema heeft de scheurmeter ontwikkeld, samen met Wessel Koning van Interay Solutions, specialist in sensortechnologie. ‘In deze scheurmeter hebben we een aantal magnetische sensoren naast elkaar geplaatst, met een magneetje erboven’, legt Koning uit. ‘Met behulp van algoritmes kunnen we drie vectoren/richtingen meten en op die manier de scheur monitoren. Deze richtingen komen overeen met de beweging van de scheur in de muur. Als een tunnel uit 25 segmenten bestaat dan kun je bijvoorbeeld 25 scheursensoren ophangen. De scheursensoren brengen samen de hele tunnel in beeld en laten zien hoe de segmenten ten opzichte van elkaar bewegen.’ De scheurmeter helpt om de veiligheid van een brug of tunnel te bewaken. Zodra uit de meetgegevens blijkt dat een scheur snel groeit, kan er tijdig worden ingegrepen.
Energie efficiënt dankzij 5G
Met 5G is het mogelijk om een kort moment online te zijn en data te verzenden. Dat bespaart veel energie, waardoor de kleine batterij in de scheurmeter wel zo’n 5 jaar mee gaat. Dankzij de eigenschappen van 5G is de scheurmeter kleiner, nauwkeuriger en goedkoper in gebruik dan bestaande scheurmeters. Potentiële gebruikers van de scheurmeter zijn ingenieursbureaus, overheden, semioverheden, asset managers en beheerders van gebouwen, bruggen of tunnels. De scheurmeter gaat volgens Miedema en Koning veel tijd en geld besparen. Het is niet meer nodig om regelmatig naar de scheurmeter toe te reizen, een weg af te zetten of een spoor stil te leggen.
5Groningen
Bij 5Groningen kregen Miedema en Koning toegang tot subsidie en werden ze ondersteund bij de subsidieaanvraag. Ook kwamen ze in contact met Vodafone, Hanzehogeschool Groningen en Rijksuniversiteit Groningen. Vodafone bracht expertise in over de werking van 5G en heeft chips geleverd voor de scheurmeter: een soort simkaart, maar dan klein in de vorm van chips.
Rijksuniversiteit Groningen heeft een server ingericht om de communicatie via 5G te laten verlopen. Studenten van Hanzehogeschool Groningen hebben onderzoek gedaan naar de kansen op de Duitse markt. Daarnaast heeft een aantal studenten gewerkt aan een webapplicatie voor de scheursensor. Een andere groep studenten onderzoekt hoe het product op de markt kan worden gebracht en werkt aan een voorstel voor het design en de branding.
Na uitvoerig testen in het 5G-lab van 5Groningen is gestart met de eerste testen in het veld. Miedema en Koning hebben scheurmeters bevestigd aan twee metalen gebouwen die tegen elkaar aan staan. Door temperatuurverschillen komt het metaal in beweging en dat brengt de scheurmeter na een paar dagen al in beeld. Ook is een scheurmeter geplaatst op een scheur in een bedrijfspand. De eerste resultaten zijn goed: de scheurmeter meet op de 10e millimeter nauwkeurig. Na de zomer willen Miedema en Koning de markt op met hun scheurmeter.