Groningen – Eén op de drie verpleeghuismedewerkers die voor bewoners met Covid-19 zorgen, heeft last van burn-out klachten. Dit aantal is gedurende de coronapandemie flink toegenomen. Ook neemt het ziekteverzuim onder verpleeghuismedewerkers neemt toe.
Dit blijkt uit een onderzoek van het Universitair Netwerk Ouderenzorg van het UMCG (UNO-UMCG) en het Universitair Netwerk voor de Care sector Zuid-Holland van het LUMC (UNC-ZH). Zij houden een grootschalige enquête over de gezondheid en het welzijn van verpleeghuismedewerkers tijdens de coronapandemie. De enquête heeft drie meetmomenten en wordt ingevuld door circa 1.700 medewerkers van tien grote organisaties met meerdere locaties in het hele land.
Psychische klachten nemen toe
Eind vorig jaar bleek uit de eerste resultaten van het onderzoek dat een groot aantal medewerkers in een verpleeghuis met depressieve klachten (19%) of burn-out klachten (22%) kampt. De uitkomsten van het tweede meetmoment, dat plaatsvond tussen oktober en december 2020, laten zien dat de psychische klachten onder de verpleeghuismedewerkers toenemen. Een toenemend aantal van de medewerkers die voor besmette bewoners zorgen, kampt met burn-out (31%) en depressieve klachten (27%). Bij medewerkers zonder direct contact met besmette bewoners liggen deze percentages lager (burn-out 22% en depressieve klachten 21%).
Energievreters
‘Energievreters zoals een hoge werkdruk, aangrijpende emotionele situaties en het moeten nemen van moeilijke beslissingen geven extra belasting en werkstress’, zegt hoofdonderzoeker Sarah Janus van het UMCG. ‘Deze kunnen uiteindelijk resulteren in mentale gezondheidsproblemen.’ De groep medewerkers die voor besmette bewoners heeft gezorgd, geeft in de enquête aan vaker last te hebben van deze energievreters. ‘Energievreters zijn te compenseren met energiegevers, zoals een goede werksfeer en goede samenwerking- en steun vanuit leidinggevenden en collega’s’, zegt Janus.
Ziekteverzuim neemt toe
Het gemiddelde verzuim van alle deelnemende organisaties is tussen september 2020 en december 2020 met 1% gestegen, van 7.5% in 2019 naar 8.5% in 2020. Deze toename verschilt per regio. In West- en Zuid-Nederland, waar in het voorjaar veel besmettingen zijn geweest, is het verzuim hoog. In Noord en Midden-Nederland is het gemiddelde verzuim, van september 2020 tot december 2020 licht gestegen. Mogelijk heeft dit te maken met de oplopende besmettingscijfers in deze regio’s vanaf eind september.
Coronamaatregelen in verpleeghuizen
Op basis van de inventarisatie van de coronamaatregelen op het gebied van ondersteuning van personeel (binnen elke organisatie) hebben de onderzoekers een overzicht van ‘best practices’ gemaakt. ‘Dit overzicht kunnen organisaties gebruiken om de problemen die zich voordoen in de organisatie te verhelpen’, zegt hoogleraar Ouderengeneeskunde Sytse Zuidema van het UMCG. ‘Effecten hiervan moeten blijken het volgende meetmoment.’
Advies aan zorginstellingen
Net als bij het eerste meetmoment heeft iedere deelnemende organisatie een gepersonaliseerd advies ontvangen. De resultaten van de enquête geven de organisaties inzicht in factoren die stress bij hun medewerkers veroorzaken. Dit biedt hen de mogelijkheid om hier in de toekomst beter op in te spelen. Met behulp van het overzicht van de ‘best practices’ op het gebied van ondersteuning van personeel kunnen de organisaties acties uitzetten op de onderdelen van de vragenlijst waar de medewerkers minder goed op scoren.
De derde ronde van het onderzoek is inmiddels gestart en eindigt begin april. De onderzoekers verwachten de resultaten hiervan in mei te kunnen rapporteren.