Regio – Kinderen op scholen met een Bibliotheek op School lezen meer. Meisjes doen dat niet alleen op school, maar ook thuis. Dat is een van de conclusies na een meerjarig onderzoek van de Universiteit van Leiden. Onderzoekers Thijs Nielen en Adriana Bus tonen aan dat de Bibliotheek op School positieve effecten heeft op de prestaties van de leerlingen. De structurele aanpak van het programma de Bibliotheek op school werkt!
Met het programma de Bibliotheek op School willen bibliotheken, primair onderwijs en gemeenten samen de leesmotivatie en leesvaardigheid van kinderen bevorderen. Dit gebeurt door een actuele en gevarieerde collectie, ondersteuning van professionals als een bibliothecaris en leesconsulent, boekactiviteiten en meer tijd voor lezen in de klas.
Relatie tussen leesmotivatie en leesvaardigheid
Uit eerder onderzoek bleek al dat leesmotivatie en leesvaardigheid onder kinderen in de bovenbouw van de basisschool afneemt als dit niet gestimuleerd wordt. Nu is ook gebleken dat de interesse in lezen sterk afneemt als leerlingen van zichzelf vinden dat ze niet zo goed zijn in lezen. Van kinderen die aangeven gemiddeld te zijn in lezen, daalt de leesinteresse van groep 7 naar 8. Voor kinderen die aangeven heel goed te zijn in lezen, neemt de leesmotivatie van groep 5 naar 6 toe en blijft daarna gelijk. Een groot deel van de leerlingen uit groep 6 en hoger komt in een negatieve leesspiraal terecht. Dit kan ervoor zorgen dat kinderen steeds minder gaan lezen en dat daardoor uiteindelijk ook hun leesvaardigheid achteruitgaat.
Invloed van de Bibliotheek op School
De vraag is of de Bibliotheek op School kan voorkomen dat kinderen in deze negatieve leesspiraal terecht komen. Om daar achter te komen vergeleken onderzoekers Thijs Nielen en Adriana Bus de resultaten op het gebied van leesmotivatie en leesvaardigheid van leerlingen die op scholen zaten mét Bibliotheek op school of leerlingen die het zonder Bibliotheek op School moesten doen. Hieruit bleek dat de leesvaardigheid van leerlingen op scholen met een Bibliotheek op School gemiddeld hoger is dan de leesvaardigheid van leerlingen op scholen zonder deze voorziening. Voor 70 tot 80 procent van de Bibliotheek op School-leerlingen geldt dat zij beter zijn in begrijpend lezen dan de andere groep. In het artikel ‘Bibliotheek op School onder de loep: leesmotivatie stimuleren’ in het vaktijdschrift voor onderwijs JSW, hebben Nielen en Bus hun resultaten gepubliceerd.
Verschillen tussen jongens en meisjes
Bij meisjes van scholen met een Bibliotheek op School neemt zowel de leesmotivatie als de leesvaardigheid toe, maar bij jongens blijven de effecten beperkt tot een hogere score op leesvaardigheid. Jongens gaan dus blijkbaar niet meer lezen en krijgen ook niet meer plezier in lezen. Wellicht komt dit doordat jongens meer tijd en aandacht besteden aan andere activiteiten zoals gamen. Omdat leesmotivatie en leesvaardigheid zo nauw met elkaar verbonden zijn, gaat de Bibliotheek in samenwerking met het onderwijs zich met de collectie en aanvullende programma’s meer specifiek richten op jongens.
Scoor een Boek!
In Groningen heeft Biblionet Groningen al zo’n aanvullend programma ontwikkeld. Met het project Scoor een Boek! hebben we goede resultaten bereikt om ook jongens aan het lezen te krijgen. Dit hebben we gedaan door lezen te koppelen aan voetbal. Dit sportieve leesbevorderingsproject, in samenwerking met FC Groningen, kent al meerdere succesvolle edities. Door middel van bezoeken en videoboodschappen van profvoetballers, een wedstrijdelement en een afsluitend sportevenement worden kinderen gemotiveerd boeken te ‘scoren’. In het voorjaar van 2015 deden er 153 bassischoolgroepen mee uit 22 gemeenten die samen ruim 42.000 boeken lazen.